Vliegende danseressen en sprookjesachtige taferelen. Bij de stroming Romantiek springt meteen de gedachte ‘ontsnappen uit het alledaagse’ naar boven. Beeldende muziek en pastel kleurige schilderijen schetsen de wereld waarheen de mens uit de achttiende eeuw wilde verdwijnen. De individuele kunstenaar werd belangrijk en het gevoel stond boven de ratio. Belangrijke aspecten en kenmerken van de Romantiek zijn fascinatie met de eigen geschiedenis, waardering van de natuur, individualiteit en erkenning van verbeeldingskracht en emotie. De tijdsperiode van de Romantiek is een ferme reactie op de industriële revolutie en de gedachtegang van de Verlichting.
Neoromantiek
Bij de Neoromantiek, ofwel het post romanticisme gebeurt iets soortgelijks. Opnieuw wordt gevoel en emotie toegevoegd aan de stroming van ervoor, wat in dat geval het naturalisme is. Er wordt gereageerd op de vieze, welvarende steden door terug te grijpen naar het mooie van de natuur. Streven naar perfecte liefde, romantische sterfgevallen en prachtige landschappen is typerend.
Vanaf 1950 kwam de tijd van de computers en de technologie. De opkomst van de televisie en computers hebben een ongelooflijk grote invloed om de mens gehad. Eigenlijk is deze tijd een overkoepelend tijdvak voor veel meer tijden en stromingen. Net zoals je kunststromingen had in de middeleeuwen, heb je ook kunststromingen in de tijd van computers en televisie. Kenmerkende aspecten van het tijdvak zijn onder andere de eenwording van Europa, dekolonisatie en de vorming van een pluriforme en multiculturele samenleving.
Op dit moment zitten we nog steeds in dit tijdvak. De kenmerkende aspecten die net zijn genoemd gelden immers nog steeds en technologie bepaalt het grootste deel van ons leven. Anderen zeggen dat er nu een nieuw tijdperk is begonnen. Het is lastig om nou precies een datum als kantelpunt te benoemen, maar het is duidelijk dat de corona crisis een onvatbare grote invloed heeft gehad en heeft op deze samenleving. Positief of negatief, het thuiswerken en de eenzaamheid onder de bevolking gaat onze maatschappij voorgoed veranderen.
Ik denk dat er een zekere kans is dat er later op dit tijdperk teruggekeken kan worden als de postromantische tijd. Niet per se als vervolg van de tijd van computers en technologie, maar als een onderdeel van dat tijdvak. Misschien zouden we het wel de Neopostromantiek kunnen noemen. Ik denk dat onze maatschappij op dit moment de gedachtegang van de Romantiek herhaalt vanwege verschillende redenen.
Redenen teruggrijpen op de Romantiek
Ten eerste staan Tiktok en andere sociale media vol met jongeren die teruggrijpen naar verschillende tijdperken uit het verleden. Het idealiseren van bijvoorbeeld de roaring twenties, de hippies en zelfs de jaren 2000 tot 2015 is inmiddels de norm geworden. Vintage kleding uit de jaren zeventig, tachtig en negentig, zoals bijvoorbeeld wijd uitlopende broeken en kleurrijke tops, is weer helemaal in de mode. Eigenlijk is alles hip, behalve wat uit de tijd van nu komt.
Ten tweede is de kunst op dit moment niet meer in hokjes te plaatsen. Iedereen heeft de vrijheid om te maken wat wat hij of zij zelf wil en maakt daar ook gebruik van. In de beeldende kunst is niets meer te gek en ook in de muziek is de keuze reuze. De kunst van nu varieert van hyperrealistische wassen beelden naar expressionistische schreeuwende a capella zang. Net zoals in de Romantiek gaat het om de individuele uiting en vrijheid. Het uiten van je gedachten en gevoelens staat centraal.
Daarbij zijn we massaal bezig om aandacht te creëren voor de natuur en het milieu. Om de opwarming van de aarde tegen te gaan zijn overal ter wereld campagnes gestart om appreciatie te ontwikkelen voor onze wereld. Denk aan bamboe tandenborstels, elektrische auto’s, plasticvrije kleding en veganistische smeerworst. Ook vooral nu, in corona tijd, gaat men met z’n allen eropuit om de natuur te zien, bijvoorbeeld het bos, omdat alle andere uitjes gesloten zijn.
Bovendien valt het idee van een verbonden maatschappij steeds meer uit elkaar en worden we steeds individueler. We leven in een tijd waarbij we streven naar gelijke kansen voor iedereen: iemand kan op eigen kracht zijn toekomst schetsen. Hierbij speelt corona ook weer een rol. Door de lockdown(s) wordt men eenzamer en zelfstandiger. Het is gewoon niet meer mogelijk om afhankelijk te zijn van anderen, want je ziet ze toch niet. Zelfs het concept van een supermarkt draagt hieraan bij: je bent niet afhankelijk van de bakker, slager en groenteman, maar kan alles zélf tegelijkertijd kopen.
Er zijn dus behoorlijk wat redenen waarom we deze tijd de Neopostromantiek kunnen noemen. Deze tijd is de Neopostromantiek omdat jongeren teruggrijpen naar het verleden, de kunst extreem divers is, de natuur veel aandacht krijgt en we in een op individu gerichte samenleving leven. Het is een hectische tijd waarin we op zoek zijn naar het mooie van het leven, precies zoals ook al eerder is gebeurt. Ik ben benieuwd hoe we over vijftig jaar terugkijken op deze tijd, maar één ding is duidelijk: de geschiedenis herhaalt zich, alweer.
