Op het platteland
Bijna alle kinderen die op het platteland werken in ontwikkelingslanden moeten dag in dag uit heel hard zwoegen, vaak ook nog in de volle zon. Eén van de taken die ze moeten doen is water halen. Dit wordt vooral gedaan door meisjes. Als je in de stad woont is er meestal wel ergens water dichtbij. Maar op het platteland is schoon drinkwater zeldzaam. Kinderen moeten ’s ochtends heel vroeg uit hun warme bedjes om water te halen. Ze moeten uren lopen, kilometers door het mulle zand. De terugweg is nog veel erger. Dan heb je een grote zware emmer met water op je hoofd. Als je struikelt vlak voor de deur van je huis, wedden dat je helemaal opnieuw die zware tocht moet maken omdat de helft van het drinkwater voor je familie voor je op de grond ligt, langzaam wegzakkend in de aarde. Je kunt wel janken.
Brandhout sprokkelen was, en is ook een taak die veel kinderen moeten doen. Dat hout is nodig om het warm te houden en om op te koken. Maar ook hout ligt niet zomaar op je mooie landje tussen de gewassen. Paar uurtjes lopen dan maar naar het dichtstbijzijnde bos. Hoe kan het ook anders, natuurlijk moet je ook weer terug met een grote takkenbos op je hoofd.
Kleine kinderen kunnen nog niet goed meehelpen en er moet op gepast worden door de oudere broer of zus als die even klaar is met het harde werk. Maar zodra ook de jongste kinderen oud genoeg zijn werkt het hele gezin mee met oogsten, ook de kleintjes. Doe jij dat maar eens de hele dag in de brandende zon.
Gezinnen op het platteland kunnen vaak nauwelijks overleven. Veel boeren hebben maar kleine stukjes land waar bijna niks wil groeien. Soms word zelfs het land van een kleine boer gekocht door een grootgrondbezitter die er zelf gebruik van wil maken.
Sommige boeren weten te weinig over hoe ze groenten moeten verbouwen. Of ze weten niet hoe je het vee moet verzorgen, daardoor wordt het ziek.
Het klimaat werkt meestal ook niet erg mee. Natuurrampen komen vaak voor en daar begin je als klein boertje weinig tegen. Vaar is het maanden achter elkaar droog en heet, of de regen komt met stralen naar beneden. Daardoor droogt de oogst uit of spoelt hij gewoon weg. Soms is de hele oogst niet genoeg om van te eten, laat staan dat er nog iets overblijft om te verkopen op de markt. Veel arme boeren gezinnen trekken naar de grote stad, weg van het vee en alle plantjes. Ze denken dat er in de stad werk te vinden is. Ja, dat kunnen ze dromen. In de stad is er juist minder werk, ze komen terecht in gammele huisjes in sloppenwijken. Samen met tienduizend andere gezinnen die hoopten werk te vinden.
Werken voor een baas
Heel veel kinderen in arme landen werken voor een baas. Ze komen bijvoorbeeld te werken in cafés of restaurants. Vaak moeten ze tot ’s avonds laat blijven. Soms als de gasten van een restaurant allang naar huis zijn en de baas van de kinderen ligt te slapen achter zijn bureau. Maar jij als klein kind moet geld verdienen en kan het niet maken om er stiekem vandoor te gaan, je zou het ook niet durven.
Andere kinderen werken in steengroeven. Daar moeten ze de hele dag verkeerd gebakken stenen stuk slaan. Van de kleine stukjes steen kan dan weer grind gemaakt worden.
En onvermijdelijk werken er honderdduizenden kinderen in fabrieken. Net als vroeger in Nederland nemen fabrieksbazen kinderen in dienst omdat ze goedkoop zijn.
Kindsoldaten
Als je het leger van Nederland bekijkt zie je allemaal volwassen mannen. Maar in andere landen (vooral in arme landen en ook vroeger in Nederland) worden al meer dan 2500 jaar kinderen ingezet om de oorlog te winnen en het land met geweld te verdedigen. In Sparta in Griekenland bijvoorbeeld. Daar werden jonge jongens verplicht om een training te volgen als soldaat. Deze training was keihard en als ze het niet goed deden kregen ze zweepslagen. Hier komt ook de uitdrukking “Spartaans” vandaan. Als je een Spartaanse opvoeding krijgt krijg je een hele strenge en harde opvoeding.
In de middeleeuwen werden kinderen gebruikt als schildknapen voor ridders. Tijdens de Renaissance, in de 15de en 16de eeuw, werden kindereningezet als matrozen om de kanonnen op oorlogsschepen te verzorgen. Rond de 18de en 19de eeuw, in de tijd van franse keizer Napoleon moesten jongens vooroplopen in het leger als er oorlog was. Zij moesten de eerste klappen opvangen. Deze jongens werden trommelaars genoemd.
In de Tweede Wereldoorlog gebruikte Hitler in zijn leger voor Duitsland kinderen. Ook deze kinderen moesten de eerste klappen opvangen, en die kwamen niet van een klappertjespistool. Vele gingen dood of werden verwond. Maar wat kon dat Hitler schelen, het waren tenslotte maar kinderen. Maar niet alleen Hitler was toen slecht bezig. Nederland liet Indonesische kinderen vanaf veertien jaar meevechten in de oorlog tegen de Japanners. Indonesië was in die tijd een kolonie van Nederland en heette toen Nederlands-Indië. Nederlands-Indië was in gevecht met de Japanners en omdat Nederland er de baas was, moest Nederland zorgen dat ze wonnen.
Ook mensen uit Nederland moesten naar Nederlands-Indië. Mijn eigen opa heeft daar nog gevochten. In Nederland moesten vroeger alle jongens vanaf achttien jaar in dienst bij het leger. Eerst kreeg je dan een gesprek en onderzoek bij de dokter om te kijken of je goed genoeg was. Veel jongens hadden helemaal geen zin om te vechten en verzonnen bij de dokter een goed excuus om niet te hoeven vechten. Ook mijn vader had zo’n excuus, hij hoefde niet te vechten, maar kon ook geen piloot meer worden. Als je misschien bij het leger moet heb je altijd ongeluk tenzij je het leuk vindt om andere mensen neer te schieten en zelf beschoten te worden.
Ook nu nog moeten honderdduizenden kinderen meevechten in de oorlog. Het gaat dan om kinderen onder de achttien jaar (anders zijn het namelijk geen kinderen meer) die worden ingezet als kindsoldaten. Soms melden kinderen zich vrijwillig aan als soldaat. Hun ouders zijn dan vaak arm en in het leger krijgen de kinderen in ieder geval goed te eten. Om diezelfde reden verkopen ouders hun kinderen soms aan het leger. Anders worden de kinderen gewoon van straat opgepakt en gedwongen mee te vechten. Dat zijn meestal kinderen waarvan de ouders zijn doodgegaan in de oorlog. Deze kinderen zijn vaak niet geregistreerd en bestaan dus officieel niet. Het valt niemand op dat ze weg zijn. Deze kinderen lopen dus extra veel gevaar om door ronselaars meegenomen te worden.
