Julia
4.
Deze keer leek de weg eeuwig door te gaan. De uren sleepten zich moeizaam voort, en ik had de indruk dat de kilometers langer werden in plaats van korter. Ik stopte verschillende keren voor een korte rustpauze en een snelle koffie. De cafeïne deed mij echter niet opleven, gaf mij geen energie. Daarom gooide ik, zodra ik de plaats had bereikt, de zakken in een hoek en viel op het bed. Ik viel meteen in slaap. Midden in de nacht werd ik wakker en herinnerde zich dat ik vergeten was mij vader en Sara te laten weten dat ik gelukkig thuis was gekomen. Dat was de gewoonte die wij hadden - wie ergens wegging zou hen onmiddellijk laten weten dat alles in orde was als ze daar aankwamen. Vader belde met de informatie en hij had het gemakkelijker - hij nam alleen contact op met mij, maar niet als Sara wist van zijn reis. Dan zou ze een korte sms ontvangen:
"Sara, ik leef. Gegroet, Gustaaf."
Ik ben altijd aangeraakt geweest door de goede relatie tussen mijn vader en zijn vriend. Sara's vader stierf toen we klaar waren met de lagere school. De kanker had hem wreed verwoest, en veroorzaakte maanden van pijn en kwelling. Toen nam mijn vader Sara onder zijn hoede. En hoewel hij de verloren ouder niet kon vervangen, probeerde hij haar zich bij ons thuis te laten voelen. Vooral in de periode dat haar moeder, gebroken door rouw, steeds vaker in een glas wodka keek, zodat zij uiteindelijk zelfs 's nachts geen afscheid nam van een fles wodka.
Ik herinner me deze periode heel goed. Ten eerste, het vertrek van haar vader, waarna Sara maandenlang huilde. Toen het ergste voorbij was en haar vriendin weer begon te lachen, stopte moeder met het verbergen van haar alcoholisme. Soms, als ik haar bezocht, zag ik lege bierflesjes en blikjes opgestapeld. Stinkende piramides van sigarettenpeuken lagen opgestapeld in asbakken die rond het huis stonden. De stank van alcohol doordrong het hele huis. Op dat moment probeerde Sara's moeder nog steeds de schijn van waardigheid op te houden. Ze stond op uit de oude, versleten leunstoel, wankelde en verwelkomde me op de drempel. Mompelend, vroeg ze wat er aan de hand was en waar we heen gingen. Ze zei dat ze voor de schemering thuis moest komen, hoewel we heel goed wisten dat ze, zodra we de deur dichtdeden, een ergens verstopte fles zou pakken en het bestaan van haar dochter zou vergeten. Toen werd het erger - ze stond niet meer op om hallo te zeggen. Ik zag de moeder van mijn vriend bewusteloos op de oude bank liggen, soms onder de pis, andere keren met haar hoofd naast een braakselvlek.
Nu lijkt het vreemd dat niemand ooit interesse heeft getoond in Sara's situatie. Noch het Zorgcentrum, noch andere autoriteiten. Hoewel de mensen het wisten - zij gaven geen commentaar, zij meldden het niet, maar zij hielpen ook niet. Misschien omdat ze steeds vaker hele dagen, en later ook nachten, bij mij thuis doorbracht? Als mijn vader er niet was geweest, zou ze in een weeshuis terecht zijn gekomen. Dit maakte haar des te dankbaarder voor de hulp die ze kreeg. Toen we achttien werden en Sara's moeder dronken werd, woonde ze de eerste maanden bij ons. Zij was echter te trots om van de aangeboden hulp gebruik te maken en hoewel zij en haar vader aandrongen, ging zij werken en huurde een piepklein flatje. Financiële bijstand van de sociale dienst en van haar grootouders, die niet voor haar kleindochter wilden zorgen, maar op haar rekening bijdroegen, stelde haar in staat zichzelf te onderhouden en te studeren. Kort daarna slaagde zij erin de flat van haar ouders te verkopen en overleden haar grootouders, die een kleine erfenis nalieten. Ze had spaargeld, dus gaf ze haar baan op en ging studeren. Ze groeide op, zei mijn vader altijd, en hij was trots op Sarah alsof ze zijn eigen kind was.
De volgende dag, zodra ik mijn koffers had uitgepakt, heb ik de meest noodzakelijke boodschappen gedaan en ben ik aan het werk gegaan. De volgende weken zou ik mij alleen van het scherm verwijderen om mijn voedselvoorraad aan te vullen, snelle maaltijden te bereiden, die onderweg op te eten, en dan terug te keren naar de verzonnen wereld en te schrijven, schrijven, schrijven.
Na drie weken had ik de roman bijna klaar. Ik besloot het gebrek aan een sociaal leven goed te maken en af te spreken met mijn vrienden uit Amsterdam, die me lastigvielen met telefoontjes en klachten over het voortdurende gebrek aan tijd. Ja, ze begrepen dat ik niet graag vrij neem van het schrijven en dat als ik begin, ik zo snel mogelijk klaar wil zijn. Maar ze klaagden omdat ik altijd de beste feestjes, vergaderingen en verjaardagen miste waarvan mijn vrienden vonden dat ik erbij moest zijn. Nou, dat is het werk, zou ik zeggen, en ga dan terug naar mijn laptop scherm.
Maar nu, met de eindstreep in zicht, gunde ik mezelf een pauze. Ik sprak een paar keer af met vrienden, daarna met een groep kennissen en ging naar twee uitbundige feesten. Ik haalde mijn achterstand in en zorgde ervoor dat niemand boos op me was, en vrienden stonden me genadig toe terug te keren naar onvoltooid werk.
Er gingen weer twee weken voorbij, ik maakte de roman af en bracht zelfs enkele eerste correcties aan. Ik heb ook een paar nieuwe korte verhalen bedacht, die ik, toen ze af waren, meteen naar de uitgever heb gestuurd. "Laat hem nadenken over hoe ze te publiceren.", ik lachte tegen mezelf. Ik had verschillende bloemlezingen op mijn naam staan, hoewel ik voornamelijk romans schreef. Ik werd beschouwd als een productief schrijver. In het beste geval kon ik meerdere boeken per jaar voltooien, met korte verhalen en columns in de zogenaamde tussentijd. Op de vraag waarom ik zo snel schreef en hoe ik dat eigenlijk deed, antwoordde ik dat ik haast had om de ideeën die steeds in mij opkwamen niet te laten ontsnappen, en dat ik bij het schrijven geholpen werd door goede geesten. Wat de ideeën betreft, had ik een theorie. Ik wist dat ze op een dag gewoon op zouden zijn. Tot nu toe heb ik niet geklaagd over het gemis, maar ik rekende erop dat ik op een dag wakker zal worden en mijn hoofd leeg zal zijn, vrij van gedachten. Dat wilde ik niet, dat was duidelijk. Maar ik hield rekening met zo'n eventualiteit. Dus, zolang ik kon, maakte ik er gebruik van en zette alle ideeën die in mijn hoofd opkwamen op papier.
'De Jong, ben je nog in leven?', Robert de Grote, de uitgever, onderbrak me van het maken van correcties met een onverwacht telefoontje.
'Nee.', heb ik snel geantwoord.
'Waar heb je het over, ik hoor dat je leeft.'
'Waarom vraag je het dan zo dom?', onderbrak ik.
'Nou, om een gesprek ergens mee te beginnen. Ik heb al een hele tijd niets van je gehoord, dus ik dacht ik bel even om te vragen of je lichaam niet aan het ontbinden is na een plotselinge dood op die witte bank die je in de woonkamer hebt staan.', Robert was beroemd om zijn ongewone gevoel voor humor, dat weinig van hun vrienden begrepen. Inclusief mij, natuurlijk.
'Mijn ontbindende lichaam zou je een paar dagen geleden geen verhalen hebben gestuurd. Als ik van plan ben postuum te ontbinden, zal ik bellen en het je laten weten. Het is zonde om mijn ingewanden op de bank te laten rotten. Je redt de meubels en verplaatst het lijk naar de vloer.'
'Het zou inderdaad jammer zijn. Je hebt zo'n mooie vloer.', Robert lachte hardop.
'Oké, zeg wat je wilt. Je stoort me op het werk.'
'Ik bel alleen voor werk. Ik heb je verhalen gezien. Prachtig zijn ze, dit geef ik eerlijk toe.'
'Maar?', ik onderbrak hem. Ik wist dat hij iets was mij wilt.
'Ik ging door alle die we nog niet gepubliceerd hadden, en vroeg ik mezelf af, waarom schrijf je niet twee of drie kerstboeken?'
'Voor komende kerstmis?', ik was verrast. 'Robert, de zomer is hier. Het is toch geen tijd nog voor jerstmis verhalen! Beheers je, er is nog tijd voor de winter.', ik was van plan nog een reis te maken om mijn vader te zien, en verhalen schrijven op verzoek van Robert zou de plannen aanzienlijk uitstellen.
'En dat is waar je het mis hebt, mijn dame. Je moet zo snel mogelijk in de feeststemming komen. Ondanks de schijn, het is net om de hoek.', met mijn ogen kon ik Robert zien zwaaien met zijn wijsvinger voor mijn ogen. Zo was hij - het gebaren is zijn handelsmerk geworden, net als geruite overhemden en de bril van de professor.
'Voor wanneer moet je ze hebben dan?', vroeg ik. Verdere discussie was zinloos.
Ik werkte graag met Robert en ik was me volkomen bewust van de deadlines en de tijd die met onvoorstelbare snelheid verstreek. Voor we het weten is de herfst voorbij en is het Kerstmis.
'Voor gisteren, als je wilt.'
'Je verpest mijn plannen, Robert.', ik zuchtte theatraal. 'Ik wilde naar mijn vader gaan als de revisies klaar waren.', ik vertrouwde hem mijn plannen toe.
'Maar je bent net terug!', riep hij uit.
'Ja, ik weet het, maar ik heb het gevoel dat ik meer tijd met hem moet doorbrengen.', antwoordde ik verlegen.
'Ik begrijp je. Je hebt gelijk. Waarom ga je niet op een langere vakantie deze keer?', stelde hij voor.
'Je bent brutaal.', grinnikte ik. 'Je belt me op, onderbreekt mijn werk, bestelt voor "gisteren" nog meer werk, en dan alsof er nooit iets gebeurd is, stelt u voor dat ik een langere vakantie plan.', ik veinsde op meesterlijke wijze verontwaardiging.
Robert en ik kenden elkaar al jaren. Hij hoefde mij niet op te jagen om te werken, om aan te dringen op nieuwe teksten; aan de andere kant kende ik heel goed mijn positie en mijn verplichtingen tegenover de uitgever. Ik leverde goede teksten op tijd - zij zorgden voor de rest.
'Bijt niet in de hand die je voedt, mijn dame.', waarschuwde hij en gniffelde van het lachen. 'Niet op die toon. Ik verdien respect, hoe minimaal ook. Ik ben een gerespecteerde uitgever en ik hoef de humor van een of andere kleine schrijver niet te pikken.', nu waren we allebei aan het lachen.
'Ik hou van je, idioot.', zei ik. 'Ik zou graag iets anders schrijven, maar Robert, ik ben geen fabriek van schrijfideeën.'
'Ik weet het, ik weet het. Daarom hou ik rekening met het gebrek aan inspiratie, ideeën, bla, bla, bla. Maar serieus, dit is maar een suggestie. Ik weet precies hoe het werkt met jullie schrijvers. En ik begrijp het. Maar je bent een broedplaats van ideeën en dat blijkt uit het aantal teksten dat u jaarlijks schrijft.', hij heeft het ego van de schrijver gestreeld.
'Oké, niet te schattig zijn.', knipte ik het af. Ik glimlachte van oor tot oor, hoewel Robert mijn reactie op de complimenten niet kon zien. 'Ik zal het proberen.'
' Kan ik dan paar verhalen al volgende week verwachten?', vroeg hij verlegen.
'Als er maar iets in mijn hoofd opkomt. Ik zal het gelijk doorsturen. Maar dan, Robert, ga ik terug naar huis.'
'Voor langer?'
'We zullen het zien.', deze keer heb ik geen specifieke datum vastgesteld voor mijn terugkeer naar Amsterdam.
'Nog een ding, Julia, gewoon uit nieuwsgierigheid - heb je nog meer boeken gepland voor dit jaar? Je weet wel, behalve die ene die je nu aan het herzien bent? Ga je iets anders schrijven?'
'Ik weet het niet. Er zit me iets dwars, maar ik weet het niet zeker. Misschien neem ik wel vakantie tot het einde van het jaar? Schrijven is geen race, ik hoef nergens achteraan te jagen.', we wisten allebei dat ik me op zijn minst een paar maanden vakantie kon veroorloven. Hun hadden twee releases gepland voor het begin van het komende jaar, en die beschikbaar waren voor verkoop leverden een grote winst op. Ik had gelijk. Ik hoefde me niet te haasten.
'Naar mijn mening, moet je rusten. Rustig aan doen. Ik ben blij dat je veel schrijft. Ik verdien en jij verdient. Maar, Jul, we kennen elkaar al eeuwen en je weet heel goed dat ik je niet behandel als een collega, maar als een vriendin. Ik wil niet dat je te snel opbrandt. Ik droom ervan met je te werken tot ik met pensioen gaat.'
'Oh, daar zullen we niet lang op wachten. Hoe oud ben je, ouwe gozer? Tweeënzestig?', ik schoot weg met een grap en veroorzaakte een uitbarsting van gelach aan de andere kant van de hoorn.
'Niet veel ouder dan jij, dombo.', hij kapte zichzelf af.
Robert was eigenlijk niet veel ouder dan mij. Ondanks zijn jonge leeftijd, glom zijn hoofd al van de kaalheid, waardoor hij er wat ouder uitzag. Fijne rimpels begonnen te verschijnen rond zijn ogen, wat mijn grapjes alleen maar erger maakte.
'Oké, Robert. We zijn hier aan het praten, maar ik heb een baan die op me wacht. Volgende week zal ik wat teksten droppen en jullie op de hoogte brengen van mijn plannen. In de tussentijd, ben ik weg. Nog een fijne dag!'
'Zeker, ik spreek je later dan.', ik zei niets meer. Ik beëindigde het gesprek en keerde terug naar de onderbroken activiteit.
Niet wetend wat me de komende dagen te wachten stond, floot ik onder mijn adem, zong de liedjes die uit de radio kwamen. In mijn hoofd was ik ideeën aan het ordenen voor verhalen die Robert had besteld. Ik was in de stemming als nooit tevoren - nog een paar dagen en ik zou mijn vader weer zien! En misschien gaan wij de laatste maanden van het jaar samen door te brengen. Ik genoot van het vooruitzicht van een lange vakantie als een klein kind dat een nieuw stuk speelgoed verwacht. Had ik maar geweten dat het lot andere plannen met me had...
Comments
- 8 aug
0