Gas als statussymbool
De houtketel (Kazán in Hongaars) zat er dan ook al in toen we het huis kochten, naast een gasgestookte verbeterd rendement ketel (die we inmiddels hebben verwijderd). In Nederland en België kom je deze manier van verwarmen op hout nog maar hoogst zelden tegen.
In de lage landen wordt de druk om over te stappen van gas verwarming naar een alternatief steeds verder opgevoerd. Een duurdere gasprijs en accijnsverhogingen liggen de komende jaren voor de hand.
In Nederland wordt nog hoofdzakelijk op gas gestookt. In België ook vaak op stookolie (mazout). In beide landen is overigens de druk van de overheid groot om over te stappen op een minder vervuilende, hernieuwbare energiebron. De Nederlandse overheid zet hierbij zelfs stevig in om op termijn alle huizen 'gasloos' te maken.
Het Europees klimaatakkoord en Gronings gas debacle heeft dit streven in een stroomversnelling gebracht. De verwachting is dan ook dat de prijs van gas en de accijns die hierover wordt geheven de komende jaren flink zal gaan stijgen.
Nieuwbouwwoningen worden inmiddels niet langer voorzien van een gas aansluiting. Een warmtepomp, al dan niet in combinatie met zonnepanelen om de energie voor die pomp op te wekken, wordt vaak als alternatief genoemd. Met een investering van minimaal vijfduizend euro zeker geen goedkope oplossing.
Afbeelding via Pinterest
Veel Hongaren zien verwarmen op gas als een teken van vooruitgang en comfort, een soort van status symbool
In Magyarenland echter is deze roep om 'van het gas af te gaan' vreemd genoeg nergens te horen. Sterker, ik ken veel mensen die onlangs nog zijn overgestapt op gas als verwarmingsbron. Of dit serieus overwegen. Dat heeft te maken met de (nog) relatief voordelige gasprijs en het comfort van een thermostaat geregelde verwarming.
Veel mensen, vooral die op leeftijd, zien bovendien op tegen het werk dat gepaard gaat met het meest voor de hand liggende alternatief, de houtkachel. Zagen, kloven, stapelen en manden hout sjouwen naar de ketel. Ze zeggen niet voor niks dat je het van hout drie keer warm krijgt...
Daarbij is stoken op gas een soort van 'statussymbool' voor veel Hongaren. Een bewijs van vooruitgang. Dat veel dorpen niet eens aangesloten zijn op het gasnet maakt de optie alleen maar begeerlijker voor diegenen de wel 'aan het gas' kunnen.
De kringloop van hout
Waarom hebben wij dan, heel eigenwijs, gekozen om het bestaande hout cv systeem te handhaven en juist de gasleiding en -ketel uit het huis te slopen? De belangrijkste reden hier voor is dat we graag zoveel mogelijk zelfvoorzienend en zo min mogelijk afhankelijk zijn van nutsbedrijven.
Bovendien zijn we niet dol op fossiele brandstoffen die onze planeet zo in de problemen hebben gebracht. En ook niet op de hele keten van leveranciers en distributeurs die ons die 'producten' met een heel mooie winst aansmeren verkopen. Zodat de aandeelhouders weer tevreden kunnen zijn.
Bomen slaan CO2 op in hun hout die ze eerder uit de lucht hebben gehaald door fotosynthese. Daarmee vormt zich een CO2 kringloop.
Afbeelding via Pinterest
Maar, hoor ik je denken, is hout dan ook geen fossiele brandstof? Daar komt toch zeker ook koolstofdioxide (CO2) bij vrij als het verbrand? Dat klopt natuurlijk. Maar hout heeft één belangrijke eigenschap die kolen, olie en gas niet hebben.
Bomen slaan namelijk de CO2 op in hun hout die ze eerder uit de lucht hebben gehaald door fotosynthese. Daarmee vormt zich een CO2 kringloop. De CO2 die verbrand in je kachel is immers eerder door de boom al opgenomen.
Voorwaarde voor deze kringloop is dat elke gekapte boom wordt vervangen door een nieuw exemplaar en dat er geen groot tijdsverschil zit tussen de afgifte en opname van de koolstofdioxide (dit wordt ook wel de CO2 schuld genoemd). We kopen ons hout daarom bij voorkeur bij (lokale) FSC gecertificeerde bedrijven die dit principe van duurzaam bosbeheer ook aantoonbaar uitvoeren.
We zagen ook een deel van het hout uit onze eigen tuin. De gesnoeide takken laten we weer aangroeien. Dat is honderd procent duurzaam, vergt geen (diesel) transport en we hebben het letterlijk zelf in de hand.
Veel mensen weten niet dat je de binnentemperatuur bij een houtgestookt centrale verwarming systeem ook thermostatisch kunt regelen.
Dan het punt van comfort. Het is natuurlijk heerlijk om bij thuiskomst op een koude avond een slinger te geven aan de thermostaat en meteen de behaaglijke warmte te voelen. Een stuk comfortabeler dan eerst buiten hout te halen, de kachel aan te maken en vervolgens kleumend op de bank te wachten tot de temperatuur een beetje aangenaam begint te worden.
Veel mensen associëren comfort ten onrechte met een gas cv ketel en weten niet dat je hetzelfde comfort ook met een houtketel met cv kunt hebben. Jazeker, wij hebben óók een thermostaat waar we een slinger aan kunnen geven zonder eerst de houtketel op te hoeven stoken!
Afbeelding via Pinterest
Low Tech Rocks
Met een verbluffend eenvoudige maar efficiënte techniek; een buffervat! In dit met vijfhonderd liter water gevulde vat wordt de stralingswarmte van de ketel doorgegeven en tijdelijk opgeslagen. Dit verwarmde water wordt vervolgens geleidelijk weer afgegeven aan de radiatoren in huis.
Thermostaat gestuurd.
Als de houtketel één keer wordt gestookt stijgt de watertemperatuur in de buffer ongeveer tot tachtig graden en daar kan de boerderij vervolgens ongeveer acht uur mee verwarmd worden. Dat is niet alleen comfortabel, het bespaart ook veel stookhout.
Ik schat in dat we met een buffervat zeker dertig procent hout besparen. En dat is mooi meegenomen, want een kuub gecertificeerd hout kost hier inclusief transport aan huis rond de zestig euro.
Afbeelding het Zoete Hongaarse Leven
Een ander aspect is het werk dat je hebt met hout. Hout is bewerkelijk. En daarmee het beste argument om niet voor houtverwarming te kiezen, zeker voor mensen die slecht ter been zijn.
Wij vinden het werken met hout echter heerlijk; het zorgt voor de nodige lichaamsbeweging en er gaat niks boven de geur van hout! In de zomer stapelen we het hout als een borstwering rond het terras van de buitenkeuken zodat we ook dan van de geur (en het leuke uitzicht op de stammetjes) kunnen genieten.
Een kwestie van kuubs
Naast het werk heb je ook ruimte nodig om je hout op te slaan. Goed stookhout moet twee jaar op een droge, zonnige plek worden opgeslagen voordat het droog genoeg is om te stoken. En je hebt al snel tien kuub hout nodig wanneer je het als hoofdverwarming gebruikt. Ook de houtketel en buffervat zijn geen kleine jongens. Er is een separate stookruimte voor nodig.
Verwarmen op hout is natuurlijk niet voor iedereen de beste optie. Je hebt veel opslagruimte nodig voor het hout en in dichtbevolkte gebieden ligt rookoverlast bij de buren op de loer.
Gelukkig is bij onze woonboerderij voor beide plaats genoeg, maar ruimte is wel een belangrijk punt om mee te nemen wanneer je een hout cv installatie overweegt. Daarnaast is houtstook in dichtbevolkte woonwijken minder geschikt in verband met rookoverlast, vooral bij windstil en mistig weer.
Overigens kun je rookoverlast eenvoudig voorkomen. Door enkel droog en onbewerkt hout te gebruiken! Deze en meer tips over het gebruik van hout voor verwarming zijn terug te lezen in het boek 'de man en het hout' van de Noorse schrijver Lars Mytting. Een echte must read en naslagwerk voor elke (potentiële) houtstoker!
In Nederland is de houtkachel helaas verworden tot een controversieel onderwerp. Voor- én tegenstanders steken op de sociale media hun mening niet onder stoelen of banken. Ben jij ook een houtstoker? Of misschien net als ons overgestapt van verwarming met aardgas of olie naar pellets of hout? Of denk je er over na? Of ben je juist een fervent tegenstander van hout stoken?
Laat gerust hier je vragen, overpeinzingen of ervaringen achter!
Comments
- 22 sep
- Hide replies (1)
1- 4 nov
0- 20 sep
- Hide replies (1)
1- 5 nov
0- 17 sep
- Hide replies (1)
1- 5 nov
0- 17 sep
- Hide replies (1)
1- 19 sep
0- 16 sep
- Hide replies (1)
1- 16 sep
0