Artikel.nl




Editorial Approved Badge

Het Golem-effect versus het Pygmalion-effect: een self fulfilling prophecy

Het Golem-effect is in feite de tegenhanger van het meer gekende Pygmalion-effect. Beiden zijn gebaseerd op een self fulfilling prophecy, maar wat houden ze juist in?

Geschreven door Enigma
Gepubliceerd op: 28 juni 2021
10
823
17
Afbeelding door Birmingham Museums Trust via Unsplash
Het Pygmalion-effect is gebaseerd op de Griekse mythe van Pygmalion, die een perfect, ivoren beeld maakte van een droomvrouw. Hij geraakte zo in de ban van het beeld dat hij er verliefd op werd.

In het onderwijs (en ook daarbuiten) wordt dit Pygmalion-effect onbewust ook toegepast. Soms hebben leerkrachten van bepaalde kinderen hoge verwachtingen, waardoor juist die kinderen anders behandeld worden. Doordat ze meer en betere interactie krijgen, worden ze ook werkelijk beter.

Het Golem-effect is wat minder bekend, maar houdt eigenlijk precies het omgekeerde in. Kinderen van wie de verwachtingen lager zijn, krijgen vaak minder aandacht, minder opties, minder interactie, minder positieve kritiek, waardoor ze uiteindelijk ook minder gaan presteren.

Zonder racistisch te willen overkomen, dit heb je in veel klassen vaak met kinderen van lagere afkomst, of allochtone kinderen. Heel vaak worden die door leerkrachten al met minder kansen ingeschat, waardoor die verwachting ook ingelost wordt, waarna leerkrachten zich weer bevestigd voelen in hun vooroordelen.
Afbeelding door Sam Bark via Unsplash
Ik gebruik vaak het verhaal van de arend om dit duidelijk te maken.
Laat me het even vertellen.

Een boer vond een arendsnest met een ei en bracht het mee naar zijn boerderij.
Hij plaatste het ei tussen de kippeneieren, waar het door een kip werd uitgebroed.

Het jonge arendje zag de kip als zijn moeder, en omgekeerd.
Het gedroeg zich als een kip, want zowel mensen als dieren spiegelen zich aan de mensen of dieren uit hun omgeving.
Het diertje pikte granen en wormen en probeerde te kakelen.
Het kon slechts laag bij de grond vliegen.
Het beestje werd ouder in de veronderstelling dat het een mislukte kip was.

Vol bewondering keek het op een dag omhoog naar de roofvogel die cirkels vormde in de lucht.
Het vroeg vol ontzag aan zijn moeder welke vogel daar zo hoog in de lucht zweefde op de luchtlagen.
‘Dat is de koning van de vogels, de arend’, zei moeder kip.
‘Het rijk van de arend is in de lucht. Wij zijn maar kippen, wij horen op de grond. Leg je daar maar bij neer.’

De arend stierf als kip, omdat niemand ooit in zijn mogelijkheden geloofde.
Omdat niemand hem stimuleerde om te proberen of hij toch niet een heel klein beetje arend kon zijn.

Laten we dus allemaal, tegenover iedereen en ook tegenover onszelf, onze bekrompen kippen-ideeën loslaten en open staan voor wat we onmogelijk achten. Wie weet zijn er heel wat meer arenden die momenteel nog als kip behandeld worden.
10
Geschreven door Enigma
Gepubliceerd op: 28 juni 2021
10
823
17

Comments

  • 2 aug
  • 0
Knappe vergelijking.
  • 2 aug
0
  • 30 juni
  • 0
Heel interessant dit!
0
Enigma auteur
  • 6 juli
  • 0
Dank je wel !
  • 6 juli
0
  • 30 juni
  • 0
Wat een prachtig verhaal! Ik ga ht doorgeven aan mijn wederhelft, die jeugd en gezinscoach is, ze kan dit vast gebruiken in haar gesprekken!
0
Enigma auteur
  • 6 juli
  • 0
Dank je wel !
  • 6 juli
0
  • 29 juni
  • 0
zo dat heb je ff goed verwoord zeg.
0
Enigma auteur
  • 6 juli
  • 0
Dank je wel !
  • 6 juli
0
  • 28 juni
  • 0
Mooie vergelijking, en zo waar!
Ik ben nog wel benieuwd wat dan het Golem-effecf is.
  • 28 juni
0
Laad meer

Recente en relevant artikelen