Artikel.nl




Editorial Approved Badge

Het gouden kompas - Boekrecensie

Het gouden kompas - Boekrecensie

Geschreven door Wolf Stokvis
Geschreven op: 18 aug 2020
Gepubliceerd op: 6 mei 2021
0
2
0
Afbeelding door Tamarcus Brown via Unsplash
Het gouden kompas is het eerste deel van de His Dark Materials trilogie, geschreven door Philip Pullman. Het oorspronkelijke boek werd in het engels geschreven en heeft de titel Northern Lights (Het noorderlicht). Het werd voor het eerst uitgegeven in 1995 in Engeland. Later werd de titel veranderd in The Golden Compass (Het gouden kompas) omdat dit aantrekkelijker zou zijn voor kopers op de Amerikaanse markt. The Golden Compass werd in 2007 verfilmd. De andere twee delen van de Philip Pullman trilogie zijn niet verfilmd en er zijn vooralsnog geen plannen om dit te gaan doen.

Het verhaal - Pas op: Spoilers

Philip Pullman schets in zijn boek een wereld die niet zo ver afstaat van de onze. Ze zijn er iets minder ver in de technologie dan wij, maar verreweg het grootste verschil is dat ieder mens een demon heeft. Een demon neemt de vorm aan van een dier en blijft je hele leven bij je, van je geboorte tot je dood. Een demon kan maar een aantal meter van zijn mens verwijderd zijn. De meeste mensen hebben een demon van de andere sekse, maar er zijn er ook die hetzelfde geslacht als hun demon hebben. Het gouden kompas draait om de twaalf jaar oude Lyra en haar demon Pan (Pantalaimon). Ze woont op Jordon College, waar ze met haar vriend Roger de boel op stelten zet. Eens in de zoveel tijd komt haar oom Lord Asriel naar Jordon.

Op een dag ziet Lyra dat de baas van Jordon College Lord Asriel probeert te vergiftigen. Lyra voorkomt de moordaanslag en op dat moment veranderd haar leven voorgoed. Roger word samen met een aantal andere kinderen ontvoerd door de Goblers. Lyra gaat bij mevrouw Coulter wonen en komt er na enige tijd achter dat zij haar moeder is en de leider is van de Goblers. Lyra en Pantalaimon slaan op de vlucht en komen terecht bij de zigeuners, die ze al kent omdat ze elk jaar met hun boten langs Jordon College kwamen. Voordat ze bij mevrouw Coulter ging wonen heeft Lyra een gouden kompas gekregen van de meester op Jordon College. Langzaamaan begint ze te ontrafelen hoe ze met dit kompas de waarheid op alle mogelijke vragen kan vinden, door ze met symbolen aan het kompas te stellen, iets waar normaal jaren van studeren en het lezen van dikke boeken voor nodig is.
Samen met een aantal zigeuners gaat Lyra op pad naar het noorden om Roger en de andere kinderen uit de handen van de Goblers te redden. Na een lange reis wordt Lyra gevangen genomen door de Goblers en daar ziet zij Roger en de andere ontvoerde kinderen weer terug. Als haar moeder, mevrouw Coulter, op komt dagen helpt Lyra de kinderen te ontsnappen met behulp van Iorek, een grote ijsbeer met een harnas, en de heksen.

Nadat ze ontsnapt zijn gaan Lyra en Roger op zoek naar Lyra's vader, Lord Asriel, waarvan ze eerst dacht dat het haar oom was. Asriel is gevangen genomen in het kasteel van de gepantserde ijsberen en samen met Iorek verslaat Lyra de kwaadaardige koning van de ijsberen. Ze vind haar vader terug, maar als alles goed en wel lijkt ontvoerd Asriel Roger om een poort naar een andere wereld te kunnen openen. Roger sterft in dit proces en vastbesloten loopt Lyra achter haar vader aan een andere wereld tegemoet.

Mijn mening

Naar mijn mening is Het gouden kompas een echte aanrader voor jong en oud. Zelf heb ik zowel het origineel als de Nederlandse vertaling gelezen en er valt te zeggen dat beiden een groot succes zijn. Persoonlijk vond ik het engelstalige origineel leuker, omdat de verschillende accenten van de personages zijn meegenomen. Dit vond ik in de Nederlandse vertaling iets minder naar voren komen. De wereld die Pullman in het boek schets ontbreekt aan geen enkel detail en is zeer goed bedacht. Het hele idee van demonen had ik nog niet eerder gezien en vind ik dan ook erg origineel. Wel had ik in het boek een iets uitgebreidere beschrijving willen zien van hoe dit precies in zijn werk gaat. Krijgt iemand bijvoorbeeld bij de geboorte een Demon toegewezen of ontstaat de Demon wanneer een mens word geboren? Wel gaat Pullman in detail in op het uiterlijk van demonen en hoe dit uiterlijk samenhangt met het karakter van de persoon aan wie de Demon gekoppeld is. De inbreng van verschillende magische wezens zoals de gepantserde ijsberen en heksen is een echte toevoeging van het verhaal. Wel ben ik van mening dat het plot van het boek iets te snel kwam, waarna er weer opnieuw en opnieuw nieuwe plots kwamen. Het eind ging daarom te snel en was gaotisch. Liever had ik gezien dat er, in plaats van plottwist op plottwist, langer was doorgegaan op het oorspronkelijke verhaal. Waarna de gebeurtenissen die erna gebeuren in een nieuw boek werden verteld. Aan de andere kant is deze snelheid voor lezers die bekend zijn met tragere literatuur misschien wat chaotisch, maar voor de jongere lezers is dit juist een groot voordeel. Door de snelheid houd Pullman de spanning erin, waardoor het boek zeker op het eind niet saai te noemen is. Al met al is en blijft Het gouden kompas een fantastisch boek en daarom een echte aanrader om te lezen. Dus bij deze een groot compliment voor Pullman, die in 1995 het eerste deel van de His Dark Materials trilogie uitbracht.
0
Geschreven door Wolf Stokvis
Geschreven op: 18 aug 2020
Gepubliceerd op: 6 mei 2021
0
2
0

Recente en relevant artikelen