Artikel.nl




Editorial Approved Badge

In Strijd met Nihilisme (deel 2)

Het universum heeft geen wil of reden: hooguit causale verbanden, maar het is de taak van de wetenschap om die in kaart te brengen. “Waarom?” is een vraag die past bij een zoektocht naar de eigen motivaties en de waarde van die zoektocht moet voor mij nog aangetoond worden.

Geschreven door David Invenit
Geschreven op: 26 juli 2020
Gepubliceerd op: 6 mei 2021
2
13
1
Afbeelding door Miguel Bruna via Unsplash

Deel 2

26-07-2020 - Enschede - David Invenit

De vraag “waarom?” is geen vraag die past bij een filosofische zoektocht naar iets dat absolute waarheid benadert. Het universum heeft geen wil of reden: hooguit causale verbanden, maar het is de taak van de wetenschap om die in kaart te brengen. “Waarom?” is een vraag die past bij een zoektocht naar de eigen motivaties en de waarde van die zoektocht moet voor mij nog aangetoond worden. Daarmee trek ik die waarde niet in twijfel. Het betekent alleen dat ik reden zie om andere vragen te stellen en nog(!) geen reden zie om de vraag ‘waarom’ te stellen.
In “Academy of Ideas – Introduction to Nihilism” wordt gezegd dat nihilisme onder andere betekent dat de vraag “waarom” geen antwoord meer vindt. Daarmee kom ik, voor nu, tot de conclusie dat nihilisme een afwezigheid van motivatie is. De definitie van Nietzsche was “de radicale verwerping van waarde, betekenis en strevenswaardigheid”. In mijn eerdere onderzoek van Jordan Petersons standpunten kwam terug dat waarde en betekenis direct gelinkt zijn aan motivatie.

De stelling “het universum heeft geen wil of reden” is een relatief absurde stelling. Het universum bevat ook ons, en wij komen uit het universum zoals een appel uit een appelboom komt. Dus, als wij wil en reden hebben, of als dit bijproducten zijn van het bewustzijn en het bewustzijn een bijproduct is van het universum, bevat het universum wel degelijk wil en reden. In die zin wordt de vraag “waarom” overnieuw relevant, waardoor tegelijkertijd reden en betekenis een inherent onderdeel van het universum worden, net zoals wij een inherent onderdeel van het universum zijn.

Ernest Becker stelde dat stammen van mensen die voor het eerst in contact komen met wat wij nu de westerse samenleving noemen, het gevoel kunnen verliezen dat hun manier van lezen ertoe doet of inherent is aan wat het betekent een mens te zijn of inherent is aan wat de wereld is. Hierdoor kunnen ze soms stoppen met reproduceren of zelf moedeloos hun dood afwachten. Het vinden van betekenis is, volgens Becker, een primaire noodzaak voor de mens (Academy of Ideas – Suffering and the Meaning of Life).

In dit soort video’s komt het idee langs dat een wereld/rijk zoals de Hemel een ander universum of een andere realiteit zijn waar wij toegang tot proberen te verkrijgen. Ik vind dit, persoonlijk, een absurd idee. Zoals o.a. Jordan Peterson stelde, is de Bijbel en elk ander religieus boek niet geschreven door wetenschappers. Daarom is het vreemd om een wetenschappelijke waarheid te zoeken in een concept zoals de Hemel. Die soort concepten zijn een ander soort waarheid: een metafysische, metaforische en/of conceptuele waarheid die op een meer overkoepelde en abstracte manier iets zegt over ons bestaan.

Het lijden is onvermijdelijk en eeuwig geluk is onmogelijk. Met die twee onvermijdelijke feiten in het achterhoofd, hebben mensen gezocht naar manieren om nog hoopvol te zijn, waaronder het idee van een Hemel of een toekomstige utopie. De vraag die hierachter ligt is: “Waarom zouden we doorgaan met lijden?”. Volgens Nietzsche bevatten dit soort ideeën allemaal het ascetisch idee: dat wij leven in een “lagere” wereld en dat de ware wereld een “hogere” wereld is. “Ascetisme” is, door middel van zelfdiscipline en zelfontkenning, een spirituele ontwikkeling doorgaan. Volgens dit idee is de hogere wereld veel belangrijker en veel mooier dan de wereld waar wij in leven en volgens Nietzsche beschouwt de persoon die dit gelooft zichzelf als de rechter van het universum: degene die de twee werelden tegen elkaar kan en mag wegen en een oordeel hierover velt. De conclusie is, in dat geval, telkens dat onze wereld minderwaardig is.
2
Geschreven door David Invenit
Geschreven op: 26 juli 2020
Gepubliceerd op: 6 mei 2021
2
13
1

Comments

  • 16 juni
  • 0
Een ingewikkeld stuk. Maar toch eentje die me interesseert, vooral om de zienswijze die hier stapje voor stapje wordt uitgelegd. Een mooie reeks. (Kijk je ook even bij mij, alvast bedankt)
  • 16 juni
0

Recente en relevant artikelen