Artikel.nl




Editorial Approved Badge

Koken op Oma's houtfornuis

Najaar en de avonden worden weer langer. De temperatuur daalt daarbij ook gevoelig. Wat is er dan heerlijker om dicht bij de warme kachel te kruipen. Vooral als je daar ook nog eens op kunt koken. Op een oerknus houtfornuis! Je bespaart zo bovendien een lieve duit op de steeds duurder wordende gasrekening. Tijd voor een herontdekking?

Geschreven door Het zoete Hongaarse Leven
Gepubliceerd op: 26 okt 2021
8
1K
12
Afbeelding door Juan Gomez via Unsplash

Old School is New School?

Old School koken met een houtfornuis. Dan komen er onmiddellijk beelden naar voren uit vervlogen tijden. Oma die de meest heerlijke gerechten bereidde terwijl dat knus ogende fornuis ondertussen de woning verwarmde. Twee vliegen in één klap. Eigenlijk best slim van onze grootouders, toch? Waarom zou je dat in de huidige tijd niet doen? Je bent daarmee ook in één keer helemaal gasloos. Zeker prettig bij de waanzinnig hoge gasprijs momenteel. Maar hoe kook je eigenlijk op zo'n juweel van een fornuis?

Waarom koken op een houtfornuis?

Afbeelding door Jens Johnsson via Unsplash
Een goede reden om een houtfornuis aan te schaffen is zijn energie efficiëntie. Dat gaat zo. Je bespaart brandstof (meestal is dat aardgas) doordat je tegelijkertijd je huis verwarmt én het eten bereidt. Dat lijkt op het eerste oog niet heel spectaculair. Maar wanneer je je realiseert dat dit elke dag opnieuw een dubbele besparing oplevert tikt het aardig door, vooral bij de huidige hoge tarieven voor gas en elektra.

Daarnaast is een houtfornuis 'crisisproof'. Toegegeven, in Nederland valt zelden de stroom uit of stopt plotseling de gastoevoer. Maar met een houtfornuis ben je er altijd zeker van dat je er in dat geval warm bijzit en ook nog warm eten kunt bereiden. Daarnaast past het binnen het streven van het kabinet om niet langer van gas afhankelijk te zijn voor huisverwarming.
Koken op een houtfornuis is vooral erg leuk om te doen
Maar koken op zo'n oerknus houtfornuis is eigenlijk vooral heel erg leuk om te doen. Er zijn weliswaar ook nadelen verbonden aan het verwarmen met hout. Zo vereist het nogal wat extra inspanning. Stookhout moet gezaagd, gekloofd, opgeslagen en naar de kachel gesjouwd worden. Daarnaast komt er bij houtstook ook fijnstof vrij, vooral wanneer er met te vochtig hout gestookt wordt.

Hoe kook je eigenlijk op zo'n houtfornuis?

Afbeelding via Pixabay
Afbeelding via Pixabay
In en op een houtfornuis kun je bakken en koken. In dit artikel leg ik uit hoe je kookt op de pitten van het fornuis. Op die kookpitten kun je alles bereiden wat je normaal op je gasfornuis of inductie kookplaat doet. Omdat er echter geen draaiknop is om het vuur hoger of lager te zetten moet je jezelf wel aanleren om op een andere manier de temperatuur te regelen.

De snelle en de slowcooking pit

De belangrijkste manier om de temperatuur te regelen is het uitvinden welke pit op het fornuis het heetst wordt en waar de 'koelere zone' van het fornuis is. Begin met het zoeken naar de heetste plek. Zodat je weet dat je hier het snelst de pan kunt verhitten. Dit is de pit die direct boven de vuurplaats zit. Veel houtfornuizen hebben naast een grote vuurpit ook nog twee kleinere pitten. Dit zijn de minder hete pitten waar je bijvoorbeeld langzaam het vlees op gaart.

Afbeelding via Pixabay
Afbeelding via Pixabay

Het vuurtje opstoken

Een andere manier om het kookproces te versnellen, is om meerdere kleinere houtjes in de vuurplaats te leggen in plaats van één groot stuk. De dunnere stukken verbranden sneller en geven daardoor meer en sneller warmte af. Voor een optimaal kookresultaat zorg je er voor dat de vuurplaats bijna vol zit met dunner hout.

Gebruik bij voorkeur gietijzeren pannen bij het koken op een houtfornuis. Ook geëmailleerde pannen en roestvrijstalen zijn geschikt. Gebruik in geen geval aluminium pannen of pannen met een anti aanbak laag! Wanneer je een zware (gietijzeren) deksel gebruikt op de pan zal dit de hitte beter vasthouden en het kookproces verder versnellen.
Afbeelding door Helinton Fantin via Unsplash

Neem de tijd

De kooktijd hangt af van hoe heet het fornuis is. Je kunt daarom niet altijd uitgaan van de bereidingstijd die op de verpakking of bij het recept staat. Je kunt er zelfs niet van uitgaan dat het net zolang moet koken als de laatste keer dat je kookte op het fornuis! Het is een kwestie van alert blijven en het kookproces in de gaten houden. Dat betekent bijvoorbeeld dat je vaker moet checken of het eten klaar is.
Afbeelding via Pixabay
Afbeelding via Pixabay
Koken op een houtfornuis duurt over het algemeen iets langer dan op een gasfornuis of inductiekookplaat. Neem er de tijd voor zodat je eten goed gaar kan worden. Je zult beloond worden en merken dat eten bereidt op een houtfornuis nog lekkerder smaakt!

©Zoet Hongaars Leven


Meer lezen over duurzaam leven

Afbeelding door Claire Chalcraft via Unsplash

Sinds enkele jaren woon ik in een honderdtwintig jaar oude Hongaarse hoeve als homesteader. Ik schrijf over uiteenlopende onderwerpen. Hier een aantal andere artikelen met als thema duurzaamheid van mijn hand. (Klik op de titel om het artikel te openen).


Vorig jaar april vonden we het hoog tijd om het projectplan moestuin uit de mottenballen te halen. Nu levert hij alweer voor de tweede keer een ruime oogst aan lekkernijen. Daarom een post ter ere van het ontstaan en de aanleg van onze moestuin. Ter inspiratie voor de liefhebber. Tadááá, dit is ie!


Onze Hongaarse hoeve wordt verwarmd met een houtgestookt centraal verwarming systeem, naast een oergezellig houtfornuis. In Hongarije is zo'n centraal verwarming systeem op hout een veel voorkomende verschijning.


Begin dit jaar plantten we een eigen bos(je) als houtplantage! De oude boerenhoeve wordt verwarmd met houtkachels in plaats van gas. En die verbruiken een behoorlijke hoeveelheid stookhout. Omdat de boerderij van honderdtwintig jaar oud niet optimaal (na)geïsoleerd kan worden omdat het lemen muren heeft, blijft dat ook zo.

8
Geschreven door Het zoete Hongaarse Leven
Gepubliceerd op: 26 okt 2021
8
1K
12

Comments

  • 7 nov
  • 0
Het lijkt me geweldig maar voor de meeste mensen niet realistisch, helaas.
  • 7 nov
0
  • 3 nov
  • 1
Het is inderdaad een gezellige warmte. Leuk artikel.
1
  • 3 nov
  • 0
En de gerechten van zo'n houtfornuis smaken me toch een partij lekker ;-)
  • 3 nov
0
  • 1 nov
  • 1
Houtwarmte is ook heel andere warmte dan centrale verwarming !
1
  • 2 nov
  • 0
Ja, dat vind ik ook. Heerlijke stralingswarmte. Zou niet anders meer willen!
  • 2 nov
0
  • 1 nov
  • 1
Het is heerlijk koken op een houtfornuis. Zojuist nog tarte tartin gebakken op deze wijze in de oven. Kom gerust eens koffie drinken met een lekker stukje tarte tartin van peer erbij!
  • 1 nov
1
  • 1 nov
  • 0
Houtrook bevat helaas kankerverwekkende stoffen zoals benzeen, PAK's enzovoorts. Kijk ook eens op www.rookoverlast.wordpress.com
0
  • 1 nov
  • 1
Ik ken het fenomeen. Helaas komt dit vooral doordat er op onjuiste wijze gestookt wordt. Behandeld of vochtig hout gebruiken, het vuur aanmaken met krantenpapier ipv aanmaakblokjes en een verkeerde kachelkeuze (veel te grote capaciteit waardoor deze steeds 'geknepen' moet worden of een heel oud model. Moderne houtkachels zorgen voor veel minder overlast.
  • 1 nov
1
Laad meer

Recente en relevant artikelen