Dat ISIS een grote rol heeft gespeeld is voor veel mensen wel duidelijk, maar wat houdt ISIS nou precies in?
Islamitische Staat in Irak en al-Sham
ISIS staat voor: Islamitische Staat in Irak en al-Sham. De groepering wordt ook wel IS (Islamitische Staat) genoemd. De salafisten en jihadi willen een islamitische staat die geregeerd wordt door een opvolger van de islamitische profeet Mohammed, ook wel een kalief genoemd. IS is een terreurbeweging, zij worden dan ook gezien als een terroristische organisatie en zij hadden controle over een enorm gebied binnen Irak en Syrië. Zij volgden extreem de denkbeelden van de islam. Mensen kennen IS vooral door hun propaganda met video’s waarin mensen te zien zijn die onthoofd worden, maar ook door vernietiging van cultuur erfgoed. IS zagen mensen die het niet eens waren met de islamitische denkbeelden dan ook als ongelovigen.
Nu is het zo dat veel mannen hebben besloten om zich aan te sluiten bij de IS en Nederland hebben verlaten, maar het probleem is dat zij vaak hun vrouw mee hebben genomen, en soms zelfs hun kind. Zij zitten dus vast in gebieden in- of rond Syrië. Bij mensen die het tot nu toe volhielden in het kalifaat is er een grote kans dat zij bewust mee hebben geholpen met de daden van IS. Ook is er een kans dat er nu allemaal onschuldige vrouwen en kinderen vastzitten in Syrië. Hierbij heb ik ook het morele dilemma gevonden: ‘Moeten we Nederlandse IS kinderen en vrouwen terughalen naar Nederland of niet?’ Hier heb ik voor gekozen omdat er tegenwoordig niet meer heel veel over gesproken wordt, maar het nog wel een groot probleem en discussiepunt is voor veel mensen.
De situatie ziet eruit als volgt: mannen uit Nederland hebben zich aangesloten bij de IS en hebben daarbij hun vrouw en/of hun kind meegenomen naar Syrië of gebieden rond Syrië. Zij hebben misschien meegevochten met de IS, dit kunnen zij bewust hebben gedaan omdat zij de principes van de IS belangrijk vonden, maar dit kan ook onder dwang gebeurt zijn. Dan heb je ook nog vrouwen en kinderen die niet hebben meegevochten met de IS. Ook kunnen in Syrië nog kinderen geboren zijn. In beide gevallen zitten de vrouwen en kinderen van IS strijders nu vast in Syrië en de vraag is of we Nederlandse vrouwen en kinderen moeten terughalen naar Nederland.
Verschillende belangen
Hier zijn meerdere mensen en partijen bij betrokken met ieder hun eigen belangen, zo heeft de samenleving belang bij veiligheid. Ook de regering is hier bij betrokken, zij willen Nederland veilig houden. IS vrouwen willen graag terug naar het veilige Nederland met hun kinderen. IS kinderen hebben dan ook belang om terug te keren naar het veilige Nederland om daar een succesvolle toekomst op te bouwen. De rechter wil, in tegenstelling tot de regering, de vrouwen en kinderen juist terughalen naar Nederland. Op deze manier kan er namelijk toezicht op hen worden gehouden. Dat zorgt voor veiligheid.
De regering en de rechter willen beiden veiligheid, maar dit op een andere manier organiseren.
Dit komt doordat de bestuurlijke macht meer rekening moet houden met wat de bevolking wilt en dat het tegelijkertijd wel uitvoerbaar is. De rechterlijke macht moet kijken of de rechtsregels worden toegepast. Om dit toe te lichten gebruik ik het VN kinderrechten verdrag. Kinderen hebben het recht om bij hun ouders op te groeien, tenzij dat niet in het belang is van het kind. Ook dienen kinderen beschermd te worden in oorlogssituaties. Zij hebben recht op extra bescherming en zorg, zij zijn vaak de dupe van de oorlog die door volwassenen is veroorzaakt.
De keuze van dit morele dilemma is niet voor de handliggend, want er zijn verschillende waarden die een rol spelen. Deze kunnen of elkaar versterken, of juist met elkaar botsen. Het botsen van waarden ontstaat doordat daar tegengestelde belangen centraal kunnen staan. Zo spelen onder andere de volgende waarden een rol: vrijheid, veiligheid, bereidheid, gevaar, (on)rechtmatig, gelijkheid, strengheid en verantwoordelijkheid.
Hier botsen dan bijvoorbeeld de waarden strengheid en veiligheid met de waarde vrijheid. Gezien de waarde vrijheid zouden vrouwen en kinderen terug mogen naar Nederland, maar gezien de waarden veiligheid en strengheid is dit niet zomaar mogelijk. Nederland is namelijk een rechtsstaat. Dit betekent aan de ene kant dat burgers vrijheid en gelijkheid belangrijk vinden maar aan de andere kant worden de vrijheden beperkt door de wet. Dat is maar goed ook, want als deze wet en dus regels en plichten er niet zouden zijn dan zouden burgers maar zeer beperkt beschermd zijn. De wet zorgt voor zekere mate voor strengheid. Er zitten grote risico’s aan het terughalen van deze vrouwen en kinderen van IS strijders, dit is dus niet zomaar mogelijk. Ook botsen de waarden gelijkheid en bereidheid met de waarde gevaar.
Morele dilemma
De kern van het morele dilemma is dat vrouwen en kinderen vast zitten in Syrië of gebieden rondom Syrië. Zij willen terug naar Nederland, maar daar zitten risico’s aan. Vrouwen en kinderen (v.a. 9 jaar) kunnen mee hebben gevochten met IS en dus gewelddadig zijn. Ook al hebben zij niet meegevochten, er is een kans dat zij geïndoctrineerd zijn en dus een gevaar vormen. Daar tegenover staat dat zij graag terug willen naar een veilig Nederland en daar een goede toekomst op willen bouwen.
Er kan bij dit morele dilemma gekozen worden tussen verschillende mogelijkheden, bijvoorbeeld:
Ze mogen allebei niet terug naar Nederland: vrouwen en kinderen vast blijven zitten in Syrië of gebieden rondom Syrië en zij lopen dus een groot gevaar.
Ze mogen allebei wel terug naar Nederland: Dit is voordelig voor de vrouwen en kinderen maar zou Nederland in gevaar brengen. misschien hebben ze namelijk wel meegevochten met IS en willen ze hier een aanslag plegen of misschien zijn ze wel geïndoctrineerd.
Ze laten alleen kinderen onder 9 jaar terug gaan naar Nederland: vanaf 9 jaar kunnen zij gevechtstraining hebben gehad. Zij zullen misschien minder snel een gevaar vormen voor de samenleving, maar zij worden dan gescheiden van beide ouders.
De vraag ‘Moeten we Nederlandse IS kinderen en vrouwen terughalen naar Nederland of niet?’ zal iedereen dus anders invullen. Wat is jouw opinie?
