Spoiler alert
Herman Koch is op dit moment één van mijn favoriete schrijvers. Ik vind dat zijn verhalen goed in elkaar zitten. Ook de thrillers, maar dat ze vooral veel humor hebben. Toen ik begon met het lezen van zijn boeken moest ik heel erg mijn best doen om niet zijn stem erbij te horen. Dan hoorde ik namelijk van die Jiskefet-achtige personages praten.
Odessa Star was niet een succes als “Het Diner” of “Zomerhuis met zwembad”. Het boek ontving ook niet alleen maar lovende kritieken. Toch blijft het één van mijn favorieten en heb ik het meerdere malen gelezen.
Het verhaal
De setting is Amsterdam. Een doorsnee burgerlijk gezin met in de hoofdrol Fred Moorman. Zijn leven is tot stilstand gekomen. Hij baalt een beetje van zijn burgerlijk leven, droomt van geld, luxe, een mooie auto. Hij baalt van de miskoop die hij en zijn vrouw hebben gedaan bij het kopen van een huis, een thema wat in het verhaal steeds terug keert. Zijn zoon vindt hem naar een watje, een suffe, sukkelige vader. Fred is teleurgesteld dat zijn zoon hem niet meer ziet als een held, zoals hij als klein kind heeft gedaan. Ook merkt Fred dat zijn vrouw niet bijzonder veel interesse in hem toont. Sterker nog, zij fantaseert openlijk over hoe het leven voor haar na zijn dood uit zou komen te zien. Fred zou ook een nieuwe vriendenkring willen. Zijn vrienden zijn een doorsnee van “burgerlijke” Amsterdammers. In hun vriendenkring bevindt zich een “bekende Nederlander”, dat wil zeggen iemand die wel eens op tv is te zien. Iemand die ondanks zijn beroemdheid nog steeds die “normale” jongen is gebleven. Fred vindt dit behoorlijk irritant, zeker omdat zijn vrouw het maar wat interessant vindt om zo’n celebrity in hun midden te hebben. Een ander mooi voorbeeld is zijn zwager. In Fred’s ogen een groet nietsnut. Hij werkt niet en is te lui voor woorden. Fred vindt hem maar zweverig met zijn geëmancipeerde kijk op het leven, dat een het best de taak van een man kan zijn om thuis te blijven en voor de kinderen te zorgen. In de praktijk betekent het dat Fred’s schoonzus volop buitenshuis aan het werk is en hij thuis een beetje loopt te lanterfanten. Wat betreft de rest van zijn vrienden kan hij eigenlijk alleen maar concluderen dat het kennissen zijn die één of twee keer per jaar bij hun over de vloer komen voor een feestje. Daar klagen ze over first world problems , bijvoorbeeld over hoe slecht hun hulp in huishouding werkt. Dan “scheppen” ze naar elkaar op wie het slechter heeft getroffen. Fred ergert zich mateloos aan dit gedrag, maar realiseert zich dat ook hij zich hier schuldig aan maakt. Één ding is duidelijk: hij wil een andere setting in zijn leven.
Dan komt hij op een avond in de bioscoop een oude studievriend, Max, tegen. Een vriendschap die niet van lange duur is geweest, maar die bij hem toch altijd een indruk heeft achter gelaten. Max is het tegenovergestelde van Fred. Al tijdens hun studietijd ging al het gerucht dat Max in drugs handelde en zich in criminele kringen bevond. Fred is nooit het type geweest om daar aan mee te doen, heeft daar het lef niet voor, maar heeft zich wel altijd aangetrokken gevoeld tot deze wereld waarin geld, luxe, spanning en mooie vrouwen binnen handbereik liggen.
Als zij elkaar in de bioscoop weer tegen komen doet zich een incident voor. Een zakkenroller probeert de handtas van Fred’s vrouw te stelen, Max steekt hier een stokje voor. Met veel geweld haalt hij de dief neer. Er wordt wel even scene geschopt. Fred is weer onder de indruk van zijn oude studievriend, voelt zich direct weer aangetrokken tot de spanning die er is als Max in de buurt is. Hij besluit op dat moment dat hij hem weer in zijn leven wil hebben.
Fred laat het aanbod van Max om weer eens af te spreken niet liggen. Hij zoekt contact met hem en grijpt elke mogelijkheid aan om hem “spontaan” ergens tegen te komen. Max is vrij nuchter wat betreft de vriendschap die Fred met hem wil, hij doet er wat koeltjes over. Hij ergert zich soms ook openlijk aan de aanhankelijke Fred. Toch gaat Max steeds meer voor Fred doen en lost hij voor hem een aantal problemen op.
Bij de aankoop van hun woonhuis was de voorwaarde dat de benedenverdieping zou worden blijven verhuurd aan de huidige bewoonster. Een vrouw op leeftijd van wie de makelaar vermoedde dat zij snel naar een bejaardentehuis of seniorenwoning zou vertrekken. Dat is een belangrijke overweging geweest bij de aanschaf van de woning. Fred en zijn gezin hebben veel last van deze huurster. Het is vooral de stank van uitwerpselen van haar hond die een doordringende geur veroorzaken. Het idee was om na de aankoop van de bovenwoning snel de benedenwoning er bi en zijn vrouw komen hier net na het betrekken van de woning achter en realiseren zich dat ze een gigantische miskoop hebben gedaan. Wat ze ook doen, de stank is niet te verdrijven. Alle pogingen die zij doen om de buurvrouw te doen verhuizen lopen op niets uit. Zelfs het aanbieden van geld accepteert zij niet. Fred heeft maar één doel in zijn hoofd: wat kan ik doen om van de benedenbuurvrouw af te komen?
Conclusie
Het boek zit goed in elkaar en het verhaal is heel vermakelijk. Maar wat ik het allerbeste vind aan Koch’s schrijfstijl is hoe hij tot in details een situatie, persoon of voorwerp kan beschrijven. Als hij beschrijft hoe lelijk zijn buurvrouw is en hoe verschrikkelijk hij zich ergert aan zijn zwager. Het is precies de spijker op de kop, confronterend, je weet precies wat hij bedoelt en wat hij wil vertellen. Er zijn wat onverwachte wendingen die het voor de lezer steeds interessanter maken.
En, oh ja, Odessa Star refereert naar het Oekraïnse vrachtschip wat zich voor de Nederlandse kust bevindt en waar Max deels zijn handel voert.
Comments
- 12 juni
0