Wanneer Franky Page, een atheïstische kapster in Amerika, de eerste tekenen van stigmata vertoont is de interesse bij het Vaticaan al gauw gewekt. Hierop word één van hun onderzoekers uit zijn studie in Brazilië gehaald om dit te onderzoeken. Priester Kiernan vertrekt naar Amerika om zich te ontfermen over het meisje. Aanvankelijk twijfelt hij aan de echtheid van de wonden aangezien de stigmata nooit voorkomen bij niet-gelovige mensen. Wanneer de tekens echter duidelijker worden, beseft Kiernan dat hij te maken heeft met onverklaarbare krachten die hem rechtstreeks confronteren met zijn geloof. Al gauw blijkt dat het ontbreken van geloof bij Franky Page niet willekeurig was, maar een boodschap is voor iedereen, of die nu geloven of niet. Dit doet de Katholieke instellingen op hun grondvesten daveren. Zal Kiernan vasthouden aan wat de Kerk hem oplegt of durft hij een meer omvattende boodschap te aanvaarden?
Stigmata van Christus
Stigmata is afgeleid van stigmatiseren, wat doelt op ten schande maken. De Stigmata zoals beschreven door de Kerk is echter volgens hen eerder een zegen dan een vloek. Volgens de Katholieke gemeenschap is wie de Stigmata krijgt bijzonder gelovig en dus ook dichter bij God en Jesus Christus.
De Stigmata zoals de Kerk ze omschrijft zijn in feite de wonden van Christus die hij ontving in zijn lijdensweg tot aan het kruis. Op zich betreffen de stigmata maar vijf wonden, de vier nagels in handen en voeten en de uiteindelijke doodsteek met de speer. In de film krijgt Franky echter meer te verduren. Het begint met de wonden van de nagels in haar polsen, want hoewel miljoenen kruisbeelden Christus op de handen nagelen is reeds wetenschappelijk bewezen dat dit vrij onmogelijk is. De handen zouden nooit het gewicht van het lichaam kunnen dragen zonder daarbij door te scheuren. Men neem dus aan dat Christus wel degelijk door de polsen aan zijn kruis werd genageld. Nadien zien we hoe zij verder leed ontvangt, niet alleen door stigmata, maar ook het leed dat aan de kruisiging vooraf ging, zoals de doornenkroon en de zweepslagen.
De echte padre Pio in het midden, tussen twee filmfragmenten
Stigmata als devotie
Doorheen de eeuwen zijn er velen die naar voor kwamen met zogenaamde stigmata verschijnselen. Een van de eerste onder hen was Franciscus van Assisi. Hij zou de stigmata ontvangen hebben in 1224. Franciscus was de belichaming van een nieuw persoonlijk gekleurd soort vroomheid binnen het christendom, waarbij de ontwikkeling van het individu en diens persoonlijke gaven en talenten van grote betekenis waren. Tegelijk hechtte hij grote waarde aan het behoren tot een groep gelijkgezinde gezellen, een broederschap, waarin men in elkaars noden en behoeften kan voorzien. Iets wat ook in de tegenwoordige samenleving meer en meer naar boven komt. Het zichzelf voorzien van bepaalde noden door het planten van eigen groenten en fruit. Of meer lokaal kopen zodat ook deze economie meer ondersteund. Alsook het terug vermaken van zaken in plaats van mee te draaien in de allesoverheersende wegwerp maatschappij.
Ook onze huidige Paus, die koos voor de naam Franciscus, houdt deze idealen hoog in het vaandel. Net zoals hij ook openstaat voor alle soorten mensen en daarin geen bepalende onderscheidingen meer maakt. Dat maakt ook dat hij een frisse toets geeft aan de Kerk en het Katholieke geloof.
Een andere devoot die de stigmata gedurende zijn leven meedroeg was pater Pio uit Italië. Dit is dit dezelfde Pater naar waar gerefereerd wordt aan het begin van de film en welke ook een onderliggende rol daarin speelt. Pio werd door veel van zijn vereerders al tijdens zijn leven als een heilige gezien, hoewel kerkelijke autoriteiten dit probeerden tegen te gaan. Vele bedevaartgangers bezochten pater Pio en regelmatig werden wonderen gerapporteerd. Een andere toevalligheid is ook dat de film uitkwam in hetzelfde jaar dat pater Pio zalig werd verklaard door de kerk. Dit was in het jaar 1999, voor wie het zich nog herinnert een jaar vol van verwachting en onzekerheid. Niemand die wist hoe de overgang naar dat volgende millennium uiteindelijk zou gaan verlopen.
De boodschap LOS van de boodschapper
"il messaggero non è importante"
Dit is voor mij het sleutelmoment in de film. De scene waarop Franky als een bezetene een tekst op de muren van haar appartement schrijft in een dode taal, de taal van Jezus Christus. Hierop vraagt de eerwaarde Kiernan of zij nog zichzelf is en zo niet met wie hij dan wel de kennis heeft. Waarop zij zich omdraait en antwoord dat de boodschapper niet van belang is. Het is de boodschap die centraal moet staan, zonder dat daar iemand krediet voor neemt. En die boodschap is dat God en Christus niet enkel hen verkiest die in hen geloven, maar openstaan voor iedereen, ook zij die niet geloven. Zeg nu zelf, een mooiere boodschap kan je bijna niet brengen. Daarnaast brengt de film ook de thematiek van liefde en relatie binnen het priesterschap subtiel naar voren. The Davinci code was dus heus niet de eerste om deze kwestie in vraag te stellen.
Anderzijds is dit natuurlijk vrij nefast voor het kerkelijk instituut, want wat zijn zij zonder hun commune aan gelovigen om te indoctrineren. Hoe dan ook, is dit een principe dat me wist te vormen. Al te vaak kijken we naar wie de boodschap brengt en gaat de boodschap daardoor op voorhand verloren.
Dit zie je tegenwoordig ook heel vaak in het hele Corona verhaal. Maar al te vaak worden boodschappen genegeerd of net verafgood omdat we kijken naar wie ze brengt en niet meer naar de boodschap zelf. Objectiviteit lijkt plots een duur woord te zijn geworden waar niemand zich nog durft aan wagen uit schrik voor vergelding. We mogen dan in deze nieuwste tijd vooruitstrevend zijn, soms lijkt het alsof we mentaal steeds weer meer teruggaan in de tijd van heksenjachten en ‘verlichte’ geesten.
Stigmata bracht me inzicht en liet me inzien dat elk verhaal verschillende facetten heeft. Daarnaast werd ik via deze film geïntroduceerd aan de fantastische acteerprestaties van Patricia Arquette en Gabriel Byrne, waarvan ik sindsdien altijd fan ben gebleven. Voor wie zich graag laat meevoeren in wereldse mysteries is deze film zeker een aanrader, alsook voor hen die verder dan het aanvaardbare durven kijken.
Comments
- 20 dec
0