Onlangs kwamen de resultaten van het onderzoek van I&O Research en Amnesty International naar buiten: één op de tien vrouwelijke studenten en één op de honderd mannelijke studenten maakten tijdens de studententijd seksuele penetratie zonder hun instemming mee. Verkrachting dus. De media pikte dit op en al snel stond het op Facebook. Niet verrast, maar toch geschokt keek ik naar de reacties. Er waren zoveel reacties waarbij sprake was van victim blaming; de schuld van de verkrachting werd bij het slachtoffer gelegd.
Dit is een greep uit de reacties op Facebook over de uitkomsten van dit onderzoek:
‘Het probleem hiervan is alcohol misbruik. Vaak aan beide kanten’
‘Als ik de studenten soms los zie gaan is het niet verwonderlijk’
‘Nou die vrouwen doen het ook zelf hoor’
‘Je moet zorgen dat je niet zo dronken wordt dat je je zelfcontrole verliest’
‘Op (sociale) media is het een kermis van blootfoto’s en dating met dit als gevolg. Een groot stuk van de verantwoordelijkheid ligt bij de jeugd zelf’
‘Als je bijvoorbeeld sexy in een steeg loopt, kun je gevaar lopen. Tuurlijk mag niemand je aanraken… maar je kunt het ook gewoon voorkomen door er niet te lopen’
‘Misschien wat minder drinken en meer bij de les blijven’
‘Minder drugs zou ook helpen’
Daarnaast waren er ook veel mensen die de cijfers probeerden te ontkrachten en ontkennen; 'het zal wel niet zo hoog zijn', 'er is vast iets mis met het onderzoek' of ‘het is wel erg, maar…’. Vooral dit laatste was een veelvoorkomende reactie op sociale media. Als je dit leest kan ik me voorstellen dat je je afvraagt waarom mensen dit zeggen.
'Als je bijvoorbeeld sexy in een steeg loopt, kun je gevaar lopen. Tuurlijk mag niemand je aanraken... maar je kunt het ook gewoon voorkomen door er niet te lopen.'
Een mogelijke verklaring voor deze reacties is de just world-theory. Deze theorie stelt dat mensen de fundamentele behoefte hebben om te geloven dat de wereld rechtvaardig is. Iedereen krijgt wat hij of zij verdient. Slachtofferschap kan dit bedreigen. Als iemand namelijk verkracht zou worden zonder reden of eigen schuld hieraan, is de wereld niet meer zo rechtvaardig als eerst werd gedacht. Deze gedachte kan angst veroorzaken, want het zou hen dan ook kunnen overkomen. Het geven van negatieve reacties kan ervoor zorgen dat het geloof in de rechtvaardige wereld in stand wordt gehouden, angst wordt hiermee dus vermeden.
Buiten deze negatieve reacties zijn er ook veel positieve en steunende reacties richting de slachtoffers. Hoe ontstaat dit verschil dan? Uit onderzoek blijkt dat wanneer mensen druk zijn met andere dingen, impulsief denken en wanneer zij op zichzelf gefocust zijn, zij eerder geneigd zijn negatief te reageren op slachtoffers. Na het slachtofferschap van iemand anders denken zij eerst aan de consequenties voor henzelf. Dit zorgt ervoor dat zij niet meer bezig zijn met het slachtoffer en wat diegene is overkomen, maar met de onrechtvaardige situatie. Negatieve reacties zijn vaak spontaan en onbewust. Voor victim-blamers zou het helpen om te focussen op het slachtoffer en te bedenken wat diegene heeft meegemaakt.
Als iemand verkracht zou worden zonder reden of eigen schuld hieraan, is de wereld niet meer zo rechtvaardig als eerst werd gedacht.
De gevolgen van negatieve reacties zijn groot. Het kan er voor zorgen dat slachtoffers geen aangifte willen doen of er zelfs met niemand over durven te praten. Dit kan het beeld in stand houden dat de verkrachtingscijfers 'wel niet zo hoog zullen zijn'. Het kan dus zijn dat je er niet vaak over hoort, maar dat het wel degelijk vaak voor komt.
Er kunnen dus veel onbewuste processen achter victim-blamende reacties zitten, maar het valt niet goed te praten. Het is belangrijk dat mensen meer inzicht krijgen in deze processen, zodat ze hier voortaan beter over na zullen denken. Voor slachtoffers is het ook belangrijk om te weten dat de negatieve reacties los staan van wat hen is overkomen. Het is niet jouw schuld!
Meer over waarom victim blaming schadelijk is en wat dan wél een goede reactie is:
Check voor hulp na seksueel geweld de site van het Centrum Seksueel Geweld: https://centrumseksueelgeweld.nl/ of kijk op de site van Slachtofferhulp Nederland: https://www.slachtofferhulp.nl/gebeurtenissen/seksueel-misbruik-geweld/seksueel-misbruik/
Het onderzoek van Amnesty International is te lezen via de volgende link: https://www.amnesty.nl/actueel/een-op-tien-vrouwelijke-studenten-slachtoffer-van-verkrachting-tijdens-studie
Comments
- 21 juni
0- 17 juni
1- 14 juni
0- 12 juni
- Hide replies (1)
1- 12 juni
- Hide replies (1)
0- 12 juni
1- 12 juni
- Hide replies (1)
2- 12 juni
0