Artikel.nl




Editorial Approved Badge

Wat zijn leenrechten?

Auteurs schrijven graag. Hoe meer, hoe beter. Het is tenslotte een echte en vooral leuke baan. Maar hoe controleer je of er overal wel rechtmatig met je werk is omgegaan? En vooral of er wel voor betaald is? Hier zijn een aantal jaren geleden wat organisaties op ingesprongen. Zij zoeken alles voor je uit, zodat je als auteur je alleen maar aan hoeft te melden en te innen.

Geschreven door Raymond Zachariasse
Geschreven op: 26 mei 2021
Gepubliceerd op: 3 sep 2021
3
62
3
Afbeelding door Arno Senoner via Unsplash

Harry Plotter and the Chamber of Serpents

Veel (beginnende) auteurs vragen zich meestal af hoe het met de rechten in Nederland gesteld is. Wat als je een boek geschreven hebt en je zet het het op internet, kunnen anderen het dan niet stelen? Ja, dat kan. Maar in een land als Nederland bestaat er zoiets als auteursrecht. Alles wat je schrijft is automatisch van jou. Dat hoef je niet te bewijzen via allerlei ingewikkelde procedures. Deze tekst is dus ook automatisch van mij (en artikel.nl heeft het publiceerrecht). Op boeken zit dus automatisch auteursrecht en dat blijft zo tot 70 jaar na de dood van de auteur (tenzij er wat anders is afgesproken met de nazaten). Een extra copyright is dus zeker niet nodig. De titel van een boek is echter niet beschermd, tenzij het werk zo bekend is - denk aan Harry Potter - dat je meteen bij die titel denkt aan het meesterwerk van J.K. Rowling. Als het onderwerp van het boek maar genoeg verschilt van andere gelijksoortige boeken, kan het wel. In het eerder genoemde geval dus niet en waarschijnlijk lukt een nieuw boek met de naam James Bond ook niet. Maar daar is wel handig op ingesprongen door Harry PLotter te gebruiken (er is zelfs een boek met de naam Harry Plotter and the Chamber of Serpents), en voor een oud computerspel op de AMIGA is ooit James Pond bedacht. Wees in veel gevallen niet bang dat er wel overeenkomsten zijn in hetgeen wat je bedacht hebt, want een orgineel idee bestaat eigenlijk niet. Alles is ooit al eens bedacht. Ben je toch nog onzeker, kijk dan op de website van Chalotte. Haar website https://www.charlotteslaw.nl/ bevat echt alle informatie over dit soort zaken.

Leenrecht

Als schrijver ben je afhankelijk van de verkopen van je pennevruchten. Dat is logisch. Verkoop je goed, dan kun je een goede broodschrijver worden. En ook dat is logisch. Maar verkoop je slecht, of ben je simpelweg te onbekend, dan moet je creatief zijn en je verkoopgebieden uitbreiden. Een van die manieren om toch bij de lezers te komen is via de bibliotheken. NBD biblion beoordeelt je boek, zodat bibliotheken het daarna kunnen bestellen voor hun collectie. Is dat het geval, dan is het zaak om je als auteur te registeren bij de Lira of als illustrator bij Pictoright . Beide organisaties regelen het leengeld en keren dat elk jaar uit. Het kan soms toch een aardig zakcentje opleveren, waar je in principe weinig voor hoeft te doen.

Lira
Aan het eind van het jaar wordt er gekeken naar het aantal uitleningen van je titel en Stichting Lira regelt dan dat zij de gelden van de bibliotheken in Nederland in ontvangst nemen om het daarna aan de schrijvers uit te kunnen keren. Zonder hun hulp is het overigens niet mogelijk om deze leengelden te krijgen. Een aansluiting is gratis en met je aansluiting zorg je er ook nog eens voor dat de positie van alle schrijvers in Nederland een stuk sterker wordt. En belangrijk, aansluiting betekent niet dat je al je rechten wegtekent, want dat kan - zoals eerder opgemerkt - niet.

Pictoright
Hetzelfde geldt ook voor illustrators. Zij kunnen voor hun leenrechten terecht bij Stichting Pictoright. Als je je daar collectief registreert (gratis), bekijken zij aan het eind van elk jaar of je als illustrator of eigenlijk beter gezegd: een beeldmaker, recht hebt op leengelden. Het is wel noodzakelijk dat de beeldmaker zijn of haar werk eerst op de website registeert. Bij boeken gaat het heel eenvoudig door het invullen van het ISBN, de uitgever, de auteur, publicatiejaar en wat je precies voor het boek is gemaakt (voorkant, binnenkant).

ISBN
Een ISBN is overigens het algemene nummer waarmee boekhandels je boek kunnen bestellen. De barcode of streepjescode bevat dat nummer. Dus zorg er wel voor dat je deze op je boek hebt zitten.

3
Geschreven door Raymond Zachariasse
Geschreven op: 26 mei 2021
Gepubliceerd op: 3 sep 2021
3
62
3

Comments

  • 5 sep
  • 1
Leuk geschreven interessant artikel voor alle schrijvers hier op artikel.nl.
  • 5 sep
1
  • 5 sep
  • 1
Interessant artikel.
  • 5 sep
1
  • 4 sep
  • 1
Graag gelezen Raymond en je koffie was weer heerlijk. Maar wanneer kom je bij mij eens op de koffie. Je koffie staat warm!
  • 4 sep
1

Recente en relevant artikelen