II
Terwijl ik de whisky in een taxfree shop bekeek onder het zwart-witte plafond van het vliegveld ging door me heen dat niets is wat het lijkt, zoals mijn vader soms zei met een van zijn aforismen. Maar is iets überhaupt iets concreets en voor iedereen hetzelfde hoeveel je er ook van weet, of maak je altijd wijn van druivensap door een recept toe te passen in je hoofd? De dingen om je heen zie je met het licht van je humeur zoals alles tinten grijs lijkt in maanlicht en een regenboog ontstaat in zonlicht op een regenbui.
Als ik thuis kom neem ik eerst een douche, ging door mijn hoofd. Naast de whisky stond de vodka uitgestald en ik begon er een van te kiezen. Met een tasje met twee literflessen liep ik de winkel uit, elk netjes verpakt in dun doorschijnend papier waarmee je stripfiguren goed kan kopiëren als het op opaak papier niet lukt.
Ik besloot om een krant te kopen om te lezen tijdens het wachten. Er stond een artikel in over hoe het universum zou ophouden te bestaan volgens de wetenschap. De meeste theorieën zouden pas werkelijkheid kunnen worden over miljarden jaren, maar er was er ook een die beschreef hoe een natuurkundig proces er elk moment voor zou kunnen zorgen dat alle dingen uit elkaar zouden vallen. De Big Crunch. Iets met een quantum tunnel en een verbinding met een ander universum begreep ik en ik was verbaasd dat het elk moment zou kunnen gebeuren maar dat het ook dertien miljard jaar geleden had kunnen gebeuren. Ik begon bijna medelijden te krijgen met het natuurkundige fenomeen. Is dat mogelijk denk je? Of is het een nieuwe menselijke emotie door het samenleven met algoritmes en robotstofzuigers, of anders gezegd, een nieuwmenselijke emotie?
Ik zag je bij de gate, maar ook weer niet, en was blij dat we geen stoel naast elkaar hadden op de vlucht. Ik ging naast je zitten en verdiepte me in de krant, zonder te vertellen wat ik had gelezen over het belachelijke plan van een miljardair en een wetenschapper om een vloot van zilverpapiertjes met microben erop met lasers te duwen naar een planeet rond de ster die het dichtste bij de Aarde staat. Ze is mijn moeder toch niet?, ging door me heen. Er zijn een miljard vrouwen die misschien interessant zijn en kunnen leven met een handelaar in hout. Wie weet lukt het wel met een andere. Maar ja, we hebben het huis samen gekocht, dus dat zal in ieder geval geregeld moeten worden tussen ons: jij eruit of ik eruit?
Ik weet dat je niet zo maar je besluit had genomen maar dat je eerst een kind wilde, een kind van jou en mij, en je enthousiasme nadat je een ovulatietest had gekocht maakte dat ik zeker wist dat het zou gaan lukken. Vroeger dacht ik dat het vanzelf wel zou gaan zonder nagedacht te hebben over toeval en pech, over sperma van een slechte kwaliteit naarmate je ouder wordt en onvruchtbaarheid. Ik dacht eigenlijk dat er alleen een huis en een spaarrekening voor nodig zou zijn, als de eenvoudige man die ik was die nooit veel tegenslag had gehad in zijn leven. Ik heb mijn bedrijf gekocht met geld van mijn ouders, maar niet dat geluk gekend van kinderen van jezelf op jonge leeftijd zoals zij, al hebben ze er, denk ik, nooit veel moeite voor hoeven doen. Nu voel ik de tegenslag waar ik zo graag iets aan wil doen, maar ik weet alleen niet wat ik kan doen. Zelfs de tijd zou het alleen maar erger maken.
Tijdens de vlucht begon ik te hopen dat een van de motoren in brand zou vliegen door een lek in de kerosineleiding en de hitte van het metaal als onveilige lucifers tegen een ruwe wand. Mijn hoofd was als een zwabber en ging heen en weer tussen de mogelijkheden maar stopte telkens weer waar ik was begonnen, en waar ik eigenlijk niet veel voor voelde. Hoewel we vlogen kwam ik niet verder en zat vast in het stramien van de gewoontes en ik kon het wissel totaal niet omzetten. In Amsterdam was het 23 graden. In Denpasar zal het wel 32 graden zijn geweest.
Thuis balanceerde ik even op de bal van mijn voeten terwijl ik in de keuken koffie maakte en door de deur naar buiten keek. Wat mij betreft mocht het Higgs-deeltje een quantum tunnel vinden naar weet ik veel waar. Wie zou er iets op tegen kunnen hebben? Niemand zou begraven moeten worden. Niemand zou afscheid moeten nemen van iemand: ik had het niet mooier kunnen verzinnen. Doodgaan is toch het doel van het leven, je ontkomt er niet aan. 'Please alll alight and mind the gap.'
Misschien was het ook wel omdat we sinds je ovulatietest geen seks meer hebben gehad dat ik niet meer in onze relatie kon geloven. Er waren wel vaker weken dat we het niet deden, maar nu was het anders geloof ik. Ik stelde me voor hoe saai het leven en de sleur van de dagen zou worden, in de restaurants en cafes 's avonds, thuis bij het ontbijt, zonder er nog iets van te willen maken. Zonder een grap de je aan het lachen zou maken, zonder plagende opmerkingen en zonder opvallende wisselingen van kleding. Onder de douche dacht ik oud geworden te zijn en ik draaide de kranen pas dicht nadat het water alle gedachten had weggespoeld, hetgeen veel langer duurde dan gewoonlijk. Maar goed dat we de batterij van het rookalarm nooit hebben vervangen, anders had ik een rothumeur gekregen van het irritante geluid en op een stoel moeten klimmen om het af te zetten terwijl het water langs mijn lichaam droop.
Is liefde alleen denken, of voelen, dat je iets of iemand moet hebben? Omdat je dat nodig zou hebben, zoals water om te drinken en om te wassen, en kleding om 's ochtends aan te trekken? Toen ik op de tuinbouwschool zat waren er jaren dat ik alleen was, en het beviel me eigenlijk wel. Af en toe een vriendin en verder kon ik zelf bepalen wat ik deed en wat niet. Weer aangekleed in de woonkamer zette ik 'Master of Puppets' op en draaide met opengesperde ogen, en pupillen?, de volumeschuif naar rechts. Mijn armen op tafel voelden de ronkende bassen en ik bleef even zo zitten totdat mijn lichaam mee ging doen met de strakke en enerverende tempowisselingen van de muziek. Veel dieren leven in paren omdat ze dat goed uitkomt, maar hun jongen verlaten ze al snel. Gewoon op eigen benen staan, is dat niet het doel van alles dat leeft? Om een plaats te vinden tussen de andere? Overal in het heelal schijnt een zon en leven kan best zonder ander licht en warmte. Als er maar water regent en je er zuurstof kunt inademen zonder teveel weerstand. Ik bedacht me ineens dat ik bijna overal zou kunnen leven; desnoods alleen, en zonder plannen of doelen.
Deze nacht droomde ik van Stephen Hawking die me vroeg om huidschilfers te doneren voor het Breakthrough Starshot project dat op het punt stond om af te reizen naar een exoplaneet, je weet wel, die wetenschapper in een rolstoel en met een spraaksynthesizer. Hij had mij op het laatste moment uitgezocht omdat anderen steeds niet intelligent genoeg waren gebleken en ik hoefde alleen maar te slagen voor de test. Ik werd wakker en had, denk ik, een glimlach op mijn gezicht. Ik wist wel dat ik ooit op mijn waarde zou worden geschat en het leek alsof mijn erfelijke materiaal zo had kunnen belanden in een kosmische stekstekersmachine.
Een adoptiebureau had wat voor ons geweest! Of we hadden zelf moeilijk opvoedbare kinderen kunnen opvangen en kunnen voorkomen dat ze dingen zouden doen die zij alleen wilden doen uit onbedachtzaamheid en om aandacht te krijgen, om het gevoel te krijgen dat ze bestaan, dat ze leven, een gevoel dat je nu eenmaal hebben moet, zelfs als dat gevoel alleen maar pijn is. Zoals je het ook lekker kunt vinden om op natuurijs te schaatsen zonder sokken of door de spierpijn kunt genieten van de training de dag ervoor of de herinnering aan een liefde die over ging in grenzeloze leegte die je weer deed voelen dat je alleen bent. Als er je tenminste de mogelijkheden voor hebt gehad, maar nu heb ik het gevoel dat er mensen in deze wereld komen die dat niet zullen hebben en dat is een pijn die ik niet kan plaatsen en die zo zinloos lijkt.
Nogmaals, ik kan je niet verantwoordelijk noemen voor de gevoelens die ik nu heb bij onze relatie, maar het is moeilijk om te beseffen hoe makkelijk je het allemaal af lijkt te gaan. Alsof het je niet niet veel kon schelen en je makkelijk meer uitdaging in je werk kan vinden om het gebrek van ons tweeën te camoufleren hoewel je nooit egoïstisch bent geweest. Voor je zusje was je er toen het met haar wat minder ging. Misschien voelde je je soms weleens beter dan de mensen van de doelgroep, beter dan de opdrachtgevers en was je denigrerend als het moeilijk was om je ideeën gedaan te krijgen. Maar egoïstisch was je eigenlijk nooit uhh
