Je hebt er vast al eens over gehoord, dyslexie. De term ‘dyslexie’ komt uit het Grieks. ‘Dys’ betekent ‘beperkt’ en ‘lexis’ betekent ‘taal of woorden’. Ruim vijf op de honderd mensen in Nederland hebben dyslexie en zijn dus volgens hun leeftijd of onderwijsniveau met lezen, spellen en schrijven veel te moeizaam. Je kunt er niets aan doen, want het is een erfelijke storing in je hersenen. Toch heeft het ene land meer dyslectici dan het andere land, maar waarom heeft bijvoorbeeld Italië meer/minder dyslectici dan Nederland?
De verschillen in taal
Het aantal dyslectici hangt af van de taal. Sommige landen hebben moeilijke klanken die je anders uitspreekt dan dat je ze op papier schrijft. Het aantal dyslectici hangt daarom zeker af van te taal in het land waar je woont. Mensen met dyslexie hebben moeite met het koppelen van deze klanken aan de woorden die op papier staan.
Meeste en minste dyslectici
Engels is de taal met de meeste dyslectici. Waarschijnlijk heb je het al gemerkt met het leren van Engels. Vaak spreek je iets heel anders uit dan dat er op papier staat. Engelsen hebben het er maar wat moeilijk mee, ruim 1120 manieren om 40 verschillende klanken weer te geven. Engels wordt dan ook een diepe orthografie genoemd, dat houdt in dat de letters en klanken moeilijk te koppelen zijn. Voor mensen met dyslexie is dit ingewikkeld en kunnen daarom ook niet het onderscheid niet maken tussen de verschillen. Een voorbeeld is het woord: laughter , zet hier een ‘s’ voor en je spreekt het woord gelijk anders uit. Om het aantal dyslectici van Engeland in perspectief te plaatsen met Nederland is er een onderzoek geweest. Een niveau van lezen wat kinderen binnen in Nederland in één jaar halen, halen kinderen in Engeland in drie jaar. Waar Engeland de meeste dyslectici heeft, hebben Finland, Turkije en Italië de minste dyslectici. Hoe dat komt? Het ligt allemaal aan de klanken en hoe het wordt opgeschreven. Finnen, Turken en Italianen hebben slechts 23 manieren om 33 klanken weer te geven. Fins, Turks en Italiaans zijn dus talen waarin de letters perfect overeenkomen met de klanken. Deze drie talen worden oppervlakkige orthografie genoemd door de makkelijkere koppeling van klanken en letters. Voor mensen zijn de klanken daarom makkelijker te koppelen met de letters op het papier.
Nederlandse dyslectici
Nederland heeft dus niet de meeste en niet de minste dyslectici, we hangen er een beetje tussenin. Het Nederlands zit namelijk tussen een diepe orthografie en een oppervlakkige orthografie in. We hebben lang niet zo veel manieren om een tiental klanken weer te geven, zoals in het Engels, maar ook niet zo weinig als in bijvoorbeeld het Fins. Het moeilijke in onze taal zijn ook weer te klanken en de uitzonderingen daarbij. Denk maar aan het Nederlandse woord kat. Dit spreek je uit met de korte ‘a’, maar wanneer je het woord naar het meervoud vertaald staat er kater en spreek je het uit met een lange ‘a’. Dyslectici kunnen dit niet goed verwerken en zullen dit opschrijven met twee keer een ‘a’.
Niet alleen de klinkers zijn het probleem, maar ook de medeklinkers, zoals de ‘g’. De ‘g’ kan soms worden opgeschreven als ‘ch’ en het verschil is daarbij niet te horen. Een voorbeeld is het woord licht, nu heeft het woord ook nog eens twee betekenissen als je het uitspreekt, laat staan dat je als dyslecticus het ook nog eens goed moet schrijven.
De taal van een land is dus de grootste factor die zorgt voor het aantal dyslectici. Dit is dan ook de reden waarom Italië bijvoorbeeld minder dyslectici heeft dan Nederland. De structuur van de taal maakt uit en dan in het speciaal: het koppelen tussen klanken en het schrijven hiervan. Dit is hetgeen dat er voor zorgt dat het Engels moeilijker is dan het Fins, Turks of juist het Nederlands.
Bronnen
1. Monique, (7 maart 2013). Dyslexie in andere talen. Geraadpleegd op 22 september 2015, van: http://www.ikleerinbeelden.nl/beelddenken/dyslexie-in-andere-talen/
2. van Atteveldt, Nienke (30 augustus 2002). Dyslexie, verschillende oorzaken in verschillende landen? Geraadpleegd 22 september 2015, van:
http://www.kennislink.nl/publicaties/dyslexie-verschillende-oorzaken-in-verschillende-landen
3. de Bree, Elise (21 juni 2013). Hebben Italianen en Chinezen ook dyslexie? Geraadpleegd op 22 september 2015, van:
http://www.taalcanon.nl/vragen/hebben-italianen-en-chinezen-ook-dyslexie/
4. z.a. (z.d.). Dyslexie. Geraadpleegd op 22 september 2015, van:
http://www.hetklokhuis.nl/algemeen/Dyslexie/Dyslexiedossier
5. Becker, Sander (16 maart 2001). Milde dyslexie blijft in Italië latent. Geraadpleegd op 29 september 2015, van:
http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/article/detail/2503047/2001/03/16/Milde-dyslexieblijft- in-Italie-latent.dhtml
6. z.a. (z.d.). De oorzaak van dyslexie. Geraadpleegd op 29 september 2015:
http://www.dyslexieweb.nl/dyslexie-informatie/de-oorzaak-van-dyslexie
