Het hindoeïsme is volgens veel geleerden de oudste religie ter wereld, met wortels en gebruiken die meer dan 4000 jaar teruggaan. Vandaag de dag is het hindoeïsme met ongeveer 900 miljoen aanhangers de op twee na grootste godsdienst achter het christendom en de islam. Ongeveer 95 procent van de Hindoes ter wereld woont in India. Omdat de religie geen specifieke stichter heeft, is het moeilijk om zijn oorsprong en geschiedenis te achterhalen. Het hindoeïsme is uniek omdat het niet één enkele religie is, maar een verzameling van vele tradities en filosofieën.
Kernpunten
Enkele basisbegrippen van het Hindoeïsme zijn onder andere:
- Het Hindoeïsme omarmt vele religieuze ideeën. Om deze reden wordt het soms aangeduid als een "levenswijze" of een "familie van religies", in tegenstelling tot een enkele, georganiseerde religie.
- De meeste vormen van het Hindoeïsme zijn henotheïstisch, wat betekent dat ze een enkele godheid aanbidden, die bekend staat als "Brahman", maar nog steeds andere goden en godinnen erkennen. Volgelingen geloven dat er meerdere wegen zijn om hun god te bereiken.
- Hindoes geloven in de doctrines van samsara (de continue cyclus van leven, dood en reïncarnatie) en karma (de universele wet van oorzaak en gevolg).
- Een van de belangrijkste gedachten van het Hindoeïsme is "atman," of het geloof in de ziel. Deze filosofie stelt dat levende wezens een ziel hebben, en ze maken allemaal deel uit van de opperste ziel. Het doel is om "moksha", oftewel verlossing, te bereiken, wat de cyclus van wedergeboorten beëindigt om deel uit te maken van de absolute ziel.
- Een fundamenteel principe van de religie is het idee dat de handelingen en gedachten van mensen direct hun huidige leven en toekomstige leven bepalen.
- Hindoes streven naar het bereiken van dharma, wat een code van leven is die de nadruk legt op goed gedrag en moraal.
- Hindoes vereren alle levende wezens en beschouwen de koe als een heilig dier.
- Voedsel is een belangrijk onderdeel van het leven voor Hindoes. De meesten eten geen rundvlees of varkensvlees, en velen zijn vegetariërs.
- Het hindoeïsme is nauw verwant aan andere Indiase religies, waaronder het boeddhisme, sikhisme en jaïnisme.
Symbolen
Er zijn twee primaire symbolen die met het hindoeïsme worden geassocieerd, het "om" en het hakenkruis. Het woord swastika betekent "geluk" of "gelukkig zijn" in het Sanskriet, en het symbool staat voor geluk. (Een diagonale versie van het hakenkruis werd later geassocieerd met de Duitse nazi-partij toen zij er in 1920 hun symbool van maakten).
Het om-symbool is samengesteld uit drie Sanskriet letters en vertegenwoordigt drie klanken (a, u en m), die in combinatie met elkaar als een heilige klank worden beschouwd. Het om-symbool is vaak te vinden bij familie heiligdommen en in hindoetempels.
Geschriften
Hindoes waarderen veel heilige geschriften in tegenstelling tot één heilig boek.
De primaire heilige teksten, bekend als de Veda's, werden gecomponeerd rond 1500 voor Christus. Deze verzameling van verzen en hymnen werd geschreven in het Sanskriet en bevat openbaringen die door oude heiligen en wijzen werden ontvangen.
De Veda's zijn samengesteld uit:
- De Rig Veda
- De Samaveda
- Yajurveda
- Atharvaveda
Hindoes geloven dat de Veda's de hele tijd overstijgen en geen begin of einde hebben.
De Upanishads, de Bhagavad Gita, 18 Puranas, Ramayana en Mahabharata worden ook in het hindoeïsme als belangrijke teksten beschouwd.
Geschiedenis van het hindoeïsme
De meeste geleerden geloven dat het hindoeïsme ergens tussen 2300 v.C. en 1500 v.C. begon in de Indusvallei, nabij het hedendaagse Pakistan. Maar veel Hindoes beweren dat hun geloof tijdloos is en altijd heeft bestaan. In tegenstelling tot andere religies heeft het Hindoeïsme niet één stichter, maar is het een samensmelting van verschillende geloofsovertuigingen. Rond 1500 v. Chr. migreerde het Indo-Ariatische volk naar de Indusvallei, en hun taal en cultuur vermengden zich met die van de inheemse bevolking in de regio. Er is enige discussie over wie er in deze tijd meer invloed heeft gehad op wie. De periode waarin de Veda's werden gecomponeerd werd bekend als de "Vedische Periode" en duurde van ongeveer 1500 v.C. tot 500 v.C. Rituelen, zoals offers en gezang, waren gebruikelijk in de Vedische Periode.
De Epische, Puraanse en Klassieke Perioden vonden plaats tussen 500 v. Chr. en 500 n. Chr. Hindoes begonnen de nadruk te leggen op de aanbidding van godheden, vooral Vishnu, Shiva en Devi. Het begrip dharma werd in nieuwe teksten geïntroduceerd en andere religies, zoals het Boeddhisme en het Jainisme, verspreidden zich snel.
Het hindoeïsme en het boeddhisme hebben veel overeenkomsten. Het boeddhisme is in feite ontstaan uit het hindoeïsme, en beide geloven in reïncarnatie, karma en dat een leven van toewijding en eer een pad naar verlossing en verlichting is. Maar er bestaan enkele belangrijke verschillen tussen de twee religies: Het boeddhisme verwerpt het kastesysteem van het hindoeïsme en maakt een einde aan de rituelen, het priesterschap en de goden die integraal deel uitmaken van het hindoeïstische geloof. De Middeleeuwse periode van het Hindoeïsme duurde van ongeveer 500 tot 1500 n.Chr. Er ontstonden nieuwe teksten, en in die tijd registreerden de dichters hun geestelijke gevoelens.
In de 7e eeuw begonnen moslim-Arabieren gebieden in India binnen te vallen. Gedurende delen van de Moslim Periode, die duurde van ongeveer 1200 tot 1757, verhinderden Islamitische heersers dat Hindoes hun godheden vereerden, en sommige tempels werden vernietigd.
Tussen 1757 en 1947 beheersten de Britten India. Aanvankelijk stonden de nieuwe machthebbers toe dat de Hindoes hun godsdienst zonder inmenging beoefenden. Maar later probeerden christelijke missionarissen het volk te bekeren en te versterkten. Tijdens de Britse periode ontstonden er veel hervormers. De bekende politicus en vredesactivist, Mahatma Gandhi, leidde een beweging die aandrong op de onafhankelijkheid van India. De deling van India vond plaats in 1947 en Gandhi werd vermoord in 1948. Brits India werd opgesplitst in wat nu de onafhankelijke naties van India en Pakistan zijn, en het hindoeïsme werd de belangrijkste godsdienst van India. Vanaf de jaren zestig migreerden veel hindoes naar Noord-Amerika en Groot-Brittannië en verspreidden hun geloof en filosofieën naar de westerse wereld.
