Voordat ik verder ga wil ik benadrukken dat ik hier spreek uit ervaringen van mijzelf en mensen om mij heen. Niet alle scholieren en studenten zullen deze ervaringen en gevoelens delen.
Veren in je eigen reet steken op social media, studenten en scholieren geloven er steeds meer aan. Bij een gemiddeld LinkedIn bezoek krijg ik minstens drie keer een post te zien waarin vrienden, studiegenoten of kennissen zichzelf in de etalages zetten. "Ik heb mijn scriptie succesvol verdedigd en hiermee mijn bachelor Rechten met een ... gemiddeld afgerond", "Mijn bestuursjaar bij [vul een willekeurige studievereniging etc. in] zit erop, ik wil iedereen bedanken....". Ten eerste wil ik benadrukken dat er niks mis is met het nastreven van persoonlijke ontwikkeling. Hard werken is een bewonderenswaardige karaktereigenschap en jezelf opzetten voor een goede toekomst is uiteraard alles behalve onverstandig. Er zijn alleen wel een aantal vraagtekens die hierbij geplaatst moeten worden. Voor mij zijn de meest belangrijke; waarom moeten deze prestaties nou zo publiekelijk tentoongesteld worden? En waar komt de motivatie om te excelleren voor deze jongvolwassen vandaan? Nou zijn ijverige studenten natuurlijk niet alleen iets van deze tijd (gelukkig), maar het valt niet te missen dat er een ontwikkeling plaats vindt of zelfs al heeft gevonden. Waar men vroeger niet raar opkeek wanneer een gemiddelde student na vijf jaar zijn of haar bachelordiploma binnenhaalde worden er nu bij een vierjarig verloop al vragen gesteld. Gemiddeldes stijgen, de druk om wat naast je studie te doen hangt voelbaar in de lucht en een simpele bijbaan wordt wel gewaardeerd maar wat voegt het nou echt toe aan je toekomst?
In mijn ogen zijn er twee key factors die het motorblok achter de gedrevenheid van ambitieuze studenten vormen. Keiharde concurrentie in de zakenwereld en social media. Laten we beginnen met de concurrentie. Bedrijven hebben vandaag de dag keuze in overvloed. Door de globalisering vervagen grenzen wereldwijd steeds meer en zo ook in de arbeidsmarkt. Een student uit Zweden die aan de UvA gaat studeren en vervolgens een baan binnen kopt bij een prestigieuze corporate, voor onze generatie niks nieuws. Gedurende mijn bachelor heb ik mensen ontmoet uit alle windstreken en hoeken van de wereld en sindsdien is het voor mij duidelijk dat grenzen voor ambitieuze jongeren niet de werende invloed hebben die ze ooit gehad hebben. Daarnaast zijn er simpelweg meer jongvolwassenen op de aardbodem dan ooit tevoren door de alsmaar groeiende wereldbevolking en is toegang tot hogescholen en universiteiten absoluut niet meer alleen voor de elite weggelegd zoals vroeger het geval was. Door de ontwikkelingen als gevolg van de welbekende pandemie is het nu ook nog eens lang niet gek om iemand aan te nemen die niet eens op kantoor hoeft te verschijnen het grootste gedeelte van de tijd. Nog meer mogelijkheden dus.
Naast concurrentie is er een tweede factor die een groot aandeel heeft in het creëren en in stand houden van de, in de ogen van veel jongeren, maatschappelijke druk om te presteren. Social media, en dan voornamelijk LinkedIn, is namelijk een platform geworden om jezelf op de kaart te zetten bij toekomstige werknemers. Nu weet ik dat LinkedIn hier enigszins voor is bedoeld maar toch krommen mijn tenen zich bij het gros van de self-appreciation posts die ik lees. Daarbij wil ik wel zeggen dat er vanuit mijn kant zeker respect is voor uitzonderlijke prestaties, deze verhalen lees ik met bewondering en deze vinden terecht hun plek op desbetreffende platforms. Mijn irritaties gaan specifiek uit naar mensen die met halfbakken prestaties verwikkeld in een mooi geschreven verhaal zichzelf de hemel in proberen te prijzen. Deze verhalen zijn vaak compleet doorzichtig en komen bijzonder wanhopig over. Het is allemaal onderdeel geworden van een 'pick me' cultuur, waarbij men constant op zoek is naar waardering en aandacht van een ander. Het gevolg van deze cultuur op dit soort platforms is dat studenten die niks te melden hebben toch dingen gaan melden. Waar vroeger voornamelijk aandacht was voor bovengemiddelde prestaties en bijzondere verhalen verdient nu elk binnen gesleept studiepuntje al een schouderklopje. We zijn het laten blijken van echte waardering verloren in een constante toestand van elkaar willen pleasen.
De conclusie van het verhaal is dat iedereen gewoon lekker normaal moet doen. Wees trots op jezelf en op wat je neerzet, geef elkaar een schouderklopje wanneer een ander dit verdient en doe wat je moet doen om je als persoon te ontwikkelen met een blik op de toekomst. De boodschap die ik wil meegeven is dat je niet op 20-jarige leeftijd compleet in de stress moet schieten als het even wat minder loopt bij je studie. Laat jouw eigen zwaar bevochten prestaties niet onder doen aan resultaten of ervaringen van anderen. Vreet jezelf niet op als je ergens niet aangenomen wordt en een ander wel. Soms voelt het alsof we in een maatschappelijke wapenwedloop zijn beland waarbij de ene student academisch zwaarder bewapend is dan de ander. In deze oorlog strijden we allemaal voor de beste plekjes en we hebben er alles voor over om te laten zien dat wij dat plekje verdienen. Dit terwijl er in de werkelijkheid in de hedendaagse wereld meer opties zijn dan ooit tevoren. Uiteindelijk zul je zien dat ook jij op je welverdiende plekje zal belanden. Voor de ene zal dit, uiteraard, een makkelijker pad zijn dan voor de ander maar elk persoon levert op zijn of haar manier een strijd. Onthoud gaandeweg in ieder geval dat jouw mentale gezondheid belangrijker is dan welke academische prestatie dan ook. Succes.
