De wereld van onze voorouders
Om onze psychologie beter te kunnen begrijpen, gaan we terug in de tijd naar de jagers en verzamelaars. Mensen hadden door mutatie een groter brein dan andere primaten en zoogdieren, wat hen allemaal voordelen bood, zoals superieure leervaardigheden en het vormen van complexe sociale structuren. Ondanks hun grote brein en slimme tools zoals speren bleven mensen zeker nog 2 miljoen jaar lang zwakke en onbelangrijke wezens. Ze zaten ergens middenin de voedselketen. Voornamelijk leefden mensen van het verzamelen van planten en vruchten, het jagen op kleinere dieren en het eten van de resten van karkassen die achter zijn gelaten door grote roofdieren. Mensen waren constant alert en angstig vanwege deze roofdieren, want tegenover hen maakten ze geen schijn van kans.
Het was pas 400.000 jaar geleden dat enkele mensensoorten begonnen met jagen op grotere schaal, waardoor we hoger kwamen in de voedselketen, en pas 100.000 jaar geleden (tijdens de opmars van de Homo sapiens) dat we bovenaan de voedselketen kwamen te staan. Vuur heeft hier een enorme rol in gespeeld: door stukken bos plat te branden konden we dieren die in de bomen zaten eten en roofdieren wegjagen of verbranden. Ook begonnen we met koken, waardoor mensen er veel minder lang over deden om te eten dan andere dieren, waardoor er meer tijd was om aandacht te besteden aan effectievere vormen van jacht.
De impact in het heden
De spectaculaire sprong naar de top van de voedselketen is niet te vergelijken met andere soorten zoals haaien en leeuwen, die er miljoenen jaren over deden om zich aan te passen aan hun omgeving en zo naar de top stijgen. Bij ons is dit zo snel gegaan dat het ecosysteem vrijwel geen tijd heeft gehad om zich op de nieuwe topjager aan te passen, en wijzelf eigenlijk ook niet. Omdat we zo recentelijk nog de underdogs van de Savanne zijn geweest, dragen mensen nog steeds dezelfde angsten en zorgen mee over hun positie in de voedselketen. Volgens veel wetenschappers zijn onder andere de vele dodelijke oorlogen hierdoor ontstaan.
Ook verklaart het onze reacties op bepaalde situaties, met name socialiseren. We detecteren gevaren en bedreigingen die al lang niet meer bestaan. Als je bijvoorbeeld in de klas opstaat om een presentatie te geven, merk je dat je hard gaat bonken en je wellicht gaat zweten of trillen, wat allemaal te maken heeft met het fight-or-flight instinct dat gevaar detecteert. Meestal als alle aandacht op jou was gericht in de oertijd, was dat geen goed teken. Of wat dacht je van de reactie van je lichaam als je op een leuke jongen of meisje af wilt stappen; afgewezen worden was in de oertijd hetzelfde als verbannen worden uit de groep, wat betekende dat je er alleen voor kwam te staan en dan was je min of meer overgeleverd aan de leeuwen.
Doordat ons brein nog steeds gevaren detecteert die afstammen uit de tijd dat we nog niet aan de top van de voedselketen waren, is het voor veel mensen een uitdaging om bepaald sociaal gedrag te vertonen en krijgen zij een sterke lichamelijke reactie door het fight-or-flight instinct. Ondanks dat dat in de 21e eeuw niet erg handig is, betekent dat wel dat jij één van de betere oermensen zou zijn geweest.
Comments
- 3 aug
1- 27 juni
1- 25 juni
1- 22 juni
1- 22 juni
- Hide replies (1)
1- 22 juni
1