De cranberry
De cranberry wordt ook wel veenbes genoemd en behoort tot de heifamilie. Deze heiachtige plant is uniek voor Europa en is ook in Nederland vrij zeldzaam. Toch komt de cranberry in de duinvalleien van Terschelling vrij veel voor. De cranberry wordt dan ook wel als typisch streekproduct van Terschelling gezien. Ook op het Waddeneiland Vlieland groeit de cranberry in de vrije natuur, maar op de andere Waddeneilanden kun je de cranberry niet vinden. Wel kun je heel af en toe verdwaalde cranberryplanten tegenkomen op de grens van de provincies Friesland en Drenthe waar het heidegebied het Fochterlooörveen zich bevindt.
Handelsproduct
Op Terschelling is de cranberry echt een handelsproduct geworden. De bes wordt veelal op ambachtelijke wijze geoogst en verwerkt. Op Terschelling zijn dan ook bedrijfjes te vinden die hun broodwinning te danken hebben aan deze bes. Hoe groot de oogst is is elk jaar weer onzeker en vrij grillig. De cranberry is een wilde vrucht die afhankelijk is van een natuurlijk groeiproces. Beïnvloedingen zoals bemesting zijn bij deze wilde vrucht niet toegestaan.
Geschiedenis van de cranberry
De cranberry is oorspronkelijk afkomstig uit Zuid-Amerika. Het verhaal gaat ten ronde dat de indianen de rode vruchten gebruikten voor het verven van de haren. Alleen hoe kwamen deze cranberryplanten dan zomaar in Nederland? Omstreeks 1840 spoelden er als gevolg van een schipbreuk grote vaten aan op het strand van Terschelling. Deze vaten werd ontdekt door jutters die erg verheugd waren bij de ontdekking van hun vondst, omdat ze dachten dat de vaten vol rode wijn zouden zitten. De teleurstelling was dan ook groot toen de jutters ontdekten dat er in het vaten geen wijn zat, maar dat de vaten vol zaten met harde en zure rode bessen. De teleurstelling van de jutters was zo groot dat zij de vaten met bessen in de duinvallei van Terschelling achter lieten.
In 1869 bleek dat er in die zelfde duinvallei opeens allerlei onbekende heiachtige planten groeiden. Na onderzoek gepleegd door de Botanicus Bioloog Holkema bleek dat deze heiachtige planten exotische planten waren. Het zou gaan om de Aiton Oxycoccus Macro Carpon’, ook wel de Cranberrie genoemd. Tot die tijd kwam deze plant niet voor in Europa. Later in dat jaar bleek dat de cranberry afkomstig was uit Zuid-Amerika.
De cranberry en de gezondheid
Dat de cranberry een geneeskrachtige werking zou hebben was al bekend bij de indianen. Het middel werd in die tijd dan ook gebruikt ter bestrijding van scheurbuik en ter genezing van blaasontsteking. Anno 2011 is het gebruik van cranberry's tegen het voorkomen en genezen van blaasontsteking meer dan alleen een huismiddeltje. Lang en veel wetenschappelijk onderzoek heeft doen uitwijzen dat cranberry's inderdaad een positieve invloed hebben op de bestrijding van blaasontsteking. Door het nuttigen van cranberry's krijg je schonere urinewegen. Ondertussen zijn er dan ook capsules verkrijgbaar waarin deze bes verwerkt is. Naast deze positieve werking is de cranberry ook verder heel gezond. De bes bevat zeer veel vitaminen.
Vitaminen die cranberry's bevatten zijn:
- vitamine A 40 IE
- vitamine C 10,5 - 7,5 mg/100 gram
- vitamine B complex:
- thianinB1 13,5 µg/100 gram
- riboflavine 3 µg/100 gram
- nicotinezuur 33 µg/100 gram
- pantotheenzuur 25 µg/100 gram
- pyridoxine 10 µg/100 gram
- biotine sporen.
Cranberry's en de verwerking in (streek)producten
Cranberry's worden op Terschelling veelal verwerkt in allerlei heerlijke streekproducten. Deze producten worden vaak gemaakt bij Cranberry Terschelling BV. In vakantieverblijf Juttersrust kun je naar hartenlust proeven van deze producten en worden er leuke demonstraties gegeven. Cranberry's worden o.a. verwerkt in:
- likeur
- kaas
- jam
- limonade
- compote
- bier
- wijn
Comments
- 20 juni
- Hide replies (1)
1- 20 juni
0- 20 juni
- Hide replies (1)
1- 20 juni
0