De Zwitserse psycholoog Carl Jung is befaamd geworden door zijn baanbrekende werk op het gebied van menselijk gedrag en zelfinzicht. De 'schaduw' betekent in de Jungiaanse psychologie het deel van het onbewuste, bestaande uit verdrongen zwakheden, tekortkomingen en instincten. Iedereen heeft een bewuste en een onbewuste kant met deze schaduw. Als een volwassene een emotionele uitbarsting beleeft, dan is de oorsprong daarvan terug te vinden in een traumatische ervaring in de eerste duizend dagen van dit individu. Eigenlijk worden we volledig gesocialiseerd in deze periode. Er bestaat een simpele techniek om die traumatische fragmentatie van de psyche te integreren. Als je een emotionele reactie hebt naar aanleiding van een of ander drama dan kan deze geheeld worden. Ik adviseer mijn cliënten deze techniek regelmatig. Ik ga 's avonds in meditatie als er overdag iets is voorgevallen en probeer dat gevoel en de aanleiding voor de trigger terug te halen. Zodra dat gevoel in mijn bewustzijn komt, vraag ik mezelf de situatie te herinneren waarin de allereerste keer was dat dit gevoel optrad. Soms kom je niet uit bij de eerste herinnering en je instinct geeft dit vanzelf aan. Vraag jezelf in dat geval nogmaals de allereerste keer te herinneren dat je dit gevoel meemaakte. Zodra dit trauma is teruggehaald vind heling plaats. Dit gaat vaak gepaard met tranen, maar dat is normaal. Ik garandeer je dat na deze healing het trauma is geïntegreerd en dat je van deze specifieke onbewuste emotionele trigger in ieder geval geen last meer hebt.
Animus en Anima
Jung onderzocht tevens de aspecten van de psyche die ons completer en gebalanceerder maken. Hij noemde dit de Animus en de Anima. Dit zijn respectievelijk masculine kenmerken in vrouwen en feminiene kenmerken in mannen. Bij vrouwen ontbreekt vaak assertiviteit. Bij mannen ontbreekt het vermogen compassie te voelen. De reden dat deze aspecten niet goed ontwikkeld zijn is dat dit als sociaal onwenselijke kenmerken worden beschouwd in beide seksen. Met de opkomst van het feminisme is de maatschappij hiervan nu wel bewuster aan het worden, en assertiviteit in vrouwen wordt beter geaccepteerd. Maar gevoeligheid bij mannen van een bepaalde generatie, dat is nog een hele lastige. Door een bewuste keuze te maken kunnen beide aspecten in de psyche verder ontwikkeld worden.
Jung's meest belangrijke inzichten betreffen de Persona archetype. Daarmee wordt eigenlijk dat befaamde masker waarachter we ons vaak verschuilen bedoeld. Maar waarom is dit zo? Waarom vrezen wij het oordeel van anderen zodra we zouden zeggen wat we echt denken? Het aangeven van persoonlijke grenzen is echter een groot probleem voor velen. Ik had ooit een cliënte die niet tegen haar dominante partner op kon boksen omdat ze niet durfde te zeggen wat zij wilde. Dat veroorzaakte allerlei mentale en fysieke klachten omdat ze zichzelf onderdrukte. Uiteindelijk trok ze zelf de conclusie dat ze wat meer voor zichzelf moest gaan spreken en haar eigen limieten aan moest gaan geven. Als mensen dit niet doen, dan gaat het gewoon mis. Dat geldt voor alle interactie zowel in de professionele arena als in de privésfeer.
Hoe kom je bij jezelf?
Maar hoe kom je uiteindelijk bij jezelf? Want al die trauma's, het rugzakje waar we mee rondlopen, ons aangeleerde gedrag; al deze aspecten maken wie we zijn en van al die trauma's volledig bewust worden is eigenlijk niet te doen. Ik adviseer het schaduw-werk te beperken tot de allergrootste trauma's zoals misbruik en dergelijke, en de rest van de herinneringen te laten zitten totdat het eruit komt.
“To thine own self be true.”- Hamlet
Volledige zelfrealisatie begint met waarheid spreken en nee leren zeggen. Voel je jezelf ergens rot over? Reken er dan maar op dat dit een signaal is dat je ziel het ergens niet mee eens is. Dan wordt het tijd voor een goed gesprek en een stukje assertiviteitstraining! Ik coach verschillende mensen hierin en de enige vraag die ik hen stel is eigenlijk alleen maar wat zij willen. Dat is het enige wat telt dus doe een stukje introspectie, vorm daar een mening over en communiceer dat richting je partner. Het zijn jouw persoonlijke grenzen die niet gerespecteerd worden en daar mag je gerust iets van zeggen. Een interventie werkt het beste door in de 'ik'-vorm aan te geven wat jij vindt dat er mis is. Probeer die ander niet te wijzen op wat hij of zij fout doet, die is zich waarschijnlijk niet eens bewust van zijn of haar gedrag. Je ware zelf begint zich uiteindelijk vanzelf te ontwikkelen zodra je deze eerste stappen zet.
Het vergt oefening om die knop tot volledige bloem te laten uitkomen. Dat kan zelfs jaren duren. Het is verstandig je eigen weerstand te accepteren en samen tot oplossingen te komen in open gesprekken indien het je eigen partner betreft. Dit lijkt erg logisch maar je hebt geen flauw idee in hoeveel relaties de communicatie volledig verstoord is en dat dit eigenlijk de hoofdreden is waarom hun huwelijk op de klippen loopt. Denk kritisch na over wat je wel en niet kan en vooral wat je durft, want dit proces van zelfontwikkeling gaat voornamelijk om het doorbreken van je eigen overtuigingen en angsten. Blijf trouw aan je eigen waarden dus verken al je voorkeuren, maar ook de dingen die je minder leuk vindt. Die voorkeuren vind je overigens ook terug in je ouders. Ik adviseer mijn cliënten altijd een lijstje te maken met hun eigen voorkeuren en die van hun ouders. Wees hierin volstrekt eerlijk tegen jezelf. Zo leer je weer jezelf te zijn. “To thine own self be true.”- Hamlet.
