Wanneer men het begrip narcisme aanhaalt, wordt er in eerste instantie gedacht aan een verwend persoon. Vaak iemand uit goede kring met een over beschermde opvoeding. Iemand die zichzelf beter acht dan anderen en daardoor in al zijn isolement in zelfliefde gaat overdrijven.
Maar narcisme kan ook een gevolg zijn van het omgekeerde. Wanneer een kind een trauma doormaakt kan het zonder het zelf te beseffen narcistische gevoelen gaan ontwikkelen. Stel je voor dat een kind fysiek of seksueel mishandeld wordt. Zulke gebeurtenissen gaan in de meeste gevallen vaak gepaard met onterechte schuldgevoelen bij het slachtoffer. Maar wat als het slachtoffer; eventueel na verloop van tijd; tot de juiste constatatie komt dat wat hem werd aangedaan niet zijn schuld is, maar de schuld van de dader en daarbij alle anderen die naar zijn gevoel niets deden.
Op zo’n moment creëert het slachtoffer een angst voor de wereld om hem heen. Wanneer het geweld komt van iemand nabij hem, een familielid, een vertrouwenspersoon, zal de angst om naar voor te komen met zijn verhaal ook des te groter zijn. Hierdoor zal het ook geen verwerkingsproces aangaan.
Deze angst heeft dan de mogelijkheid het slachtoffer met zijn gevoelens compleet te isoleren. Hij zal zich naar de buitenwereld gedragen zoals het hoort, maar diep vanbinnen corrumpeert het hem. Hij is namelijk gaan geloven dat alles en iedereen in de wereld er op uit is om hem kwaad te doen en zal zodoende niemand echt vertrouwen buiten zichzelf.
Vanuit dit gevoel zal hij ook moeilijk schuld ervaren, want zelfs al is hij schuldig, de wereld heeft hem nu eenmaal zo gemaakt. Het jonge kind krijgt zo een scheef beeld van het leven en zal in zijn vorm van overleven anderen gaan beschouwen als objecten (het is namelijk zelf ook zo behandeld geweest). In dat opzicht zou je kunnen stellen dat het kind op het trauma reageert door onbewust ‘nee’ te zeggen tegen het leven. Het wil niet leven, maar overleven.
Narcisme zou op die leeftijd gelijk kunnen gesteld worden aan een vroegkinderlijke depressie. Maar om te overleven moet een kind wel nog altijd iets van relatie aangaan met zijn omgeving. Daarom ontwikkelt het een dubbel ego. Een dat aanvaard wordt door de buitenwereld, zonder enige diepgang. Maar daarnaast ook een ander ego, heel kwetsbaar, weggestoken en angstig voor de wereld om hem heen. Het ego is dus gesplitst in het ik, het ware verborgene en het zelf, de mooie illusie. Om deze laatste in stand te houden is immens veel energie nodig. En hoe dichter mensen bij hem komen des te meer hij eveneens die energie van hen zal eisen. Want hij wil kost wat kost het contact met het kwetsbare ik vermijden. In al zijn onzekerheid zal hij hunkeren naar eigenwaarde en zelfliefde, die hij nooit ervaren heeft. Daarom zal wie hem later nabij komt ook vaak dienen als compensatie daarvoor.
In feite is narcisme in zulk gegeven meer dan een mentale ziekte. Wat begint met de traumatische ervaringen uit de kindertijd, is uitgegroeid tot een persoonlijkheidsstoornis die nu met vrije wil nog steeds van kracht is. Het is dan ook een morele stoornis, omdat het immoreel is om altijd schuld, pijn en verdriet bij anderen te veroorzaken, puur uit de angst zichzelf tegen te komen.
Comments
- 24 okt
1- 9 okt
1- 5 okt
1- 4 okt
1